Zakup paliwa za granicą

Przedsiębiorcy coraz częściej wyjeżdżają za granicę w celach służbowych. Szukają tam nowych kontrahentów, badają obszary dystrybucji, szukają nowych rynków zbytu czy po prostu kupują towary lub usługi od kontrahentów spoza RP. Niemal każdemu takiemu wyjazdowy towarzyszy zakup paliwa już poza granicami Polski. W tym momencie nasuwa się pytanie. Czy można odliczyć podatek VAT od zakupu paliwa poza Polską. Co natomiast z kosztami uzyskania przychodów?

Nabycie paliwa w UE poza terytorium RP

Wielu przedsiębiorców kojarzy zakup rzeczy od kontrahenta z UE (spoza Polski) jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Nawiązując do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361) przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów u polskiego czynnego podatnika VAT (i zarejestrowanego do VAT unijnego) należy rozumieć:

1. nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami,
2. towary będące przedmiotem WNT są wysyłane lub transportowane z terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium rozpoczęcia wysyłki lub transportu,
3. krajem UE docelowym transportu lub wysyłki towarów jest Polska.

Czy przedsiębiorca kupując paliwo w jednym z państw UE innym niż Polska powinien to rozliczyć w ewidencji VAT jako WNT?

W żadnym wypadku. Paliwo kupione np. na czeskiej stacji benzynowej zostaje nabyte na tej stacji. Zakupu dokonuje polski przedsiębiorca. Paliwo zostaje zatankowane do pojazdu lub maszyny. Przedsiębiorca odjeżdża ze stacji. Paliwo nie jest przetransportowane do kraju. Zostało zakupione już na czeskiej stacji benzynowej. Gdyby polski przedsiębiorca zdecydowałby, iż będzie zajmował się handlem paliwem po czym nabywał by paliwo np. do specjalnych kontenerów, transportował do polski i sprzedawał, wówczas można by mówić o wewnątrzwspólnotowym nabyciu paliw.

Warto też przypomnieć, iż prawodawca przypomina także o tym, iż sprzedawca, ale też nabywca dla ustalenia prawidłowego rozliczenia podatku VAT w ewidencji VAT musi ustalić w pierwszej kolejności miejsce dostawy towarów.

I tutaj trzeba podkreślić, że w przypadku towarów, które nie są wysyłane ani transportowane, miejscem dostawy towarów jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy. Zatem miejscem opodatkowania w podatku VAT dla zakupu paliwa przez polskiego czynnego podatnika VAT na stacji benzynowej poza granicami RP (w UE) jest kraj zakupu tego paliwa.

Podatek VAT rozliczany będzie więc w kraju dostawcy paliwa i to ten dostawca doliczy podatek od wartości dodanej (rozliczy podatek VAT) do transakcji sprzedaży przez siebie tego paliwa. Zakup paliwa przez polskiego czynnego podatnika VAT za granicą jest opodatkowany VAT za granicą. W takiej sytuacji polski podatnik nie może odliczyć tego podatku VAT (podatku od wartości dodanej wykazanego przez zagranicznego kontrahenta na otrzymanej fakturze).

Powstaje w tym miejscu pytanie. Co z podatkiem VAT, który jest wykazany na rachunku, fakturze wystawionej przez zagraniczną stację benzynową? Co z ujęciem w kosztach uzyskania przychodów nabytego paliwa?

Zakup paliwa w UE a zwrot podatku od wartości dodanej

Jeszcze klika lat temu fiskus twierdził, iż fakturę za zakup paliwa poza granicami Polski należy ująć w księgach polskiego nabywcy w kwocie brutto. Zatem podatek od wartości dodanej, który był doliczony do wartości paliwa na tej fakturze miał być ujmowany w koszty uzyskania przychodu.

Jednak sądy administracyjne (także TSUE) wypowiadały się na temat podatku od wartości dodanej zawartym na fakturze za zakup paliwa zupełnie w innym tonie. Stwierdziły, iż nie można traktować inaczej podatku od wartości dodanej, czyli podatku VAT wynikającego z transakcji zakupu od kontrahenta z UE a podatku VAT z krajowej transakcji zakupu.

Konsekwencją tego było uznanie, że polski czynny podatnik VAT choć nie może odliczyć podatku od wartości dodanej (VAT) od zakupu paliwa na stacji benzynowej położonej w UE (nie w Polsce) to ma prawo ubiegać się o jego zwrot. Zakup paliw jest jednym z produktów, które kwalifikują się do wnioskowania o zwrot VAT w procedurze VAT-REF. W tym celu podatnik musi wypełnić formularz VAT-REF (o sygnaturze 5) dostępny na stronie podatki.gov.pl

Wniosek VAT-REF polski podatnik złoży do urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres zamieszkania (JDG) / siedziby (spółki). Wniosek składany jest drogą elektroniczną. To powoduje, że należy uważać na rodzaje i wielkości załączników aby dopasować je do wymagań technicznych systemu Ministerstwa Finansów. Złożenie wniosku jest bezpłatne, chyba że podatnik składa wniosek za pośrednictwem pełnomocnika (17 zł). Należy zaznaczyć, iż wniosek VAT-REF podatnik może złożyć najdalej do 30 września roku następnego po roku podatkowym, w którym zakupiono paliwo. Nie można przekroczyć tego terminu. Jeżeli podatnik nie zachowa ww. terminu wówczas wniosek jest pozostawiony bez rozpatrzenia.

Terminy rozpatrywania wniosku o zwrot VAT(REF) kształtują się następująco.

Co ważne wniosek podlega ewentualnej korekcie przez podatnika.

Zakup paliwa w UE a koszty uzyskania przychodów

Pamiętając o art. 23 ust. 1 pkt 43 lit a podatek VAT nie jest kosztem, jeżeli podatnikowi przysługuje odliczenie podatku VAT naliczonego od dokonanego nabycia albo przysługuje zwrot tego podatku (jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej).

Podatek VAT o zakupu paliwa w innym niż Polska kraju UE nie może stanowić u polskiego przedsiębiorcy koszt uzyskania przychodu. Właśnie z tego względu, iż może on ubiegać się o jego zwrot w procedurze VAT-REF.

Autor:

Krzysztof Ulicki