Skala podatkowa w 2025 roku w praktyce

Każda forma opodatkowania dostępna dla osób fizycznych prowadzących działalność posiada pewne indywidualne cechy, które dla jednych podatników mogą okazać się korzystne a dla innych wręcz odwrotnie. Podatnicy, którzy wybiorą lub będą stosować w roku 2025 skalę podatkową powinni wiedzieć o kilku istotnych cechach tej formy opodatkowania, które odróżniają ją od form takich jak podatek liniowy czy ryczałt ewidencjonowany.

Skala podatkowa jako domyślna forma opodatkowania dochodów osób fizycznych z działalności gospodarczej

Skala podatkowa jest podstawową formą opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej. W przypadku, gdy podatnik rozpoczyna działalność i nie dokona wyboru żadnej formy opodatkowania to domyślnie zostaje mu przypisana skala podatkowa. Skala podatkowa jest także domyślną formą opodatkowania jaką podatnik jest zmuszony zastosować w niektórych przypadkach utraty prawa do ryczałtu albo podatku liniowego.

Skala podatkowa dotyczy opodatkowania dochodów z działalności a dochód z działalności to nic innego jak przychody z działalności minus koszty uzyskania tych przychodów.

Należy podkreślić, iż w skali podatkowej nie można odliczać zapłaconej składki zdrowotnej przedsiębiorcy i osób współpracujących.

Wybór skali podatkowej nie wiąże się ze spełnieniem jakichkolwiek warunków, jednakże mogą ją wybrać tylko osoby fizyczne wymienione w powyższej tabeli. To oznacza, że pozostałe osoby fizyczne np. uzyskujący dochody z udziału w zyskach osób prawnych czy osoby prawne nie mogą wybrać skali podatkowej. Przychody (dochody) osiągane przez osoby fizyczne, które nie mogą być opodatkowane skalą podatkową to m.in.:

• sprzedaż nieruchomości czy praw majątkowych opodatkowanych stałą stawką 19%,
• przychody opodatkowane ryczałtem, podatkiem liniowym, kartą podatkową,
• przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, instrumentów finansowych,
• przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach, spółdzielniach,
• przychody z pozostałych źródeł.

Skala podatkowa w 2025 roku w praktyce

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania. Posiada ona kilka kluczowych cech a mianowicie:

1. dostępne niemal wszystkie ulgi podatkowe np. ulga na dziecko, ulga termomodernizacyjna, ulga na nowe technologie, ulga na prototyp, ulga na zabytki, ulga na terminal, ulga na leki, ulga rehabilitacyjna, ulga dla seniorów, ulga dla rodzin wielodzietnych, ulga dla młodych, ulga abolicyjna, wpłaty na IKZE czy różnego rodzaju darowizny i inne,
2. rozliczanie (w zeznaniu rocznym) w trybie osoby samotnie wychowującej dziecko,
3. rozliczenie (w zeznaniu rocznym) w trybie wspólnie z małżonkiem,
4. łączenie (w zeznaniu rocznym) z innymi dochodami opodatkowanymi skalą podatkową,
5. odliczanie zapłaconych składek ZUS społecznych (bez możliwości odliczania składki zdrowotnej),
6. odliczanie strat podatkowych z ostatnich 5 lat,
7. możliwość opłacania zaliczek na podatek dochodowy z działalności - miesięcznie, kwartalnie albo w formie uproszczonych zaliczek,
8. kwota rocznego dochodu wolna od podatku – 30 000 zł (w przeliczeniu na roczny podatek 3 600 zł), kwota wolna jest stosowana już na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy, a więc miesięcznie (nie ma możliwości rezygnacji ze stosowania kwoty wolnej),
9. możliwość zastosowania jednego z 3 wariantów rozliczania kosztów (memoriałowa, uproszczona oraz kasowa, która jest nowością możliwą do wyboru od roku 2025).
10. pozostałe kwestie.

Dochód to podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym w skali podatkowej. Dla przypomnienia dochód z działalności = przychód z działalności – koszty uzyskania przychodów (w tym składki ZUS społeczne). Tak uzyskany dochód podatnik mnoży przez stawkę podatkową 12% albo 32%. Stawka zależy od wysokości tego dochodu. Poniżej zaprezentowano stawki podatkowe obowiązujące dla skali podatkowej w roku 2025.

W tym miejscu należy wspomnieć o jednej istotnej kwestii nt. odliczeń od przychodu w skali podatkowej.

Przykład 1

Przedsiębiorca od kilku lat prowadzi działalność gospodarczą. W roku 2024 stosował skalę podatkową a w roku 2025 nie zamierza zmieniać tej formy opodatkowania. Przedsiębiorcy uzyskał przychody i poniósł koszty za rok 2024, które to wraz z kwotą podatku dochodowego do zapłaty zostały przedstawione poniżej. Składki ZUS społeczne jak i FP (przedsiębiorca podlega pełnemu ZUS-owi) zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Obliczenia podatku dochodowego dla skali podatkowej.

Przykład 2

Przedsiębiorca od kilku lat prowadzi działalność gospodarczą. W roku 2024 stosował skalę podatkową a w roku 2025 nie zamierza zmieniać tej formy opodatkowania. Przedsiębiorcy uzyskał przychody i poniósł koszty za rok 2024, które to wraz z kwotą podatku dochodowego do zapłaty zostały przedstawione poniżej. Składki ZUS społeczne jak i FP (przedsiębiorca podlega pełnemu ZUS-owi) zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Obliczenia podatku dochodowego dla skali podatkowej.

Skala podatkowa a zaliczki na podatek dochodowy z działalności

Przedsiębiorca stosujący formę opodatkowania skalę podatkową dla dochodów z działalności gospodarczej ma obowiązek odprowadzać na konto swojego firmowego mikrorachunku podatkowego ustalone w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy. Podatnik ma do wyboru 3 możliwości opłacania zaliczek na podatek dochodowy:

• miesięcznie,
• kwartalnie,
• według zasad naliczania uproszczonych zaliczek na podstawie dochodu z poprzedniego roku albo 2 lat wstecz.

O ile możliwość opłacania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy nie jest obwarowana żadnymi warunkami o tyle kwartalne opłacanie zaliczek już tak.

Kwartalne zaliczki na podatek dochodowy (skala podatkowa) mogą opłacać podatnicy:

• rozpoczynający działalność gospodarczą,
• kontynuujący działalność gospodarczą, jeżeli spełniają warunki statusu małego podatnika PIT.

Mały podatnik PIT w roku 2025 to taki podatnik, u którego przychód ze sprzedaży za poprzedni rok wraz z kwotą podatku VAT z tej sprzedaży nie przekroczyła kwoty 8 569 200 zł. Warto wspomnieć, iż dla roku 2024 limit ten wynosił znacznie więcej, bo 9 218 000 zł.

Terminy kwartalnej płatności zaliczek na podatek dochodowy to:

• 1 kwartał danego roku - do 20 kwietnia,
• 2 kwartał danego roku - do 20 lipca,
• 3 kwartał danego roku - do 20 października,
• 4 kwartał danego roku - do 20 stycznia roku następnego.

Ostatnią możliwością opłacania zaliczek na podatek dochodowy są tzw. uproszczone zasady ustalania zaliczek na PIT. W tym trybie podatnik opłaca zaliczki tylko za okresy miesięczne. Wybór tej formy opłacania zaliczek odbywa się dopiero w zeznaniu rocznym za rok, w którym podatnik zdecydował o opłacaniu uproszczonych zaliczek na PIT.

Uproszczone zaliczki na PIT ustalane są od dochodu z działalności gospodarczej wynikającego ze złożonego zeznania rocznego:

• za poprzedni rok podatkowy w stosunku do danego (nowego) roku podatkowego, albo
• jeżeli w poprzednim roku dochód nie wystąpił albo wystąpił, ale do wysokości kwoty wolnej od opodatkowania (30 000 zł) wówczas za rok podatkowy 2 lata wstecz w stosunku do danego (nowego) roku, dla którego ustalane są uproszczone zaliczki.

Jeżeli za rok podatkowy 2 lata wstecz dochód także nie wystąpił albo jest on równy kwocie wolnej od podatku wówczas podatnik nie może skorzystać z uproszczonych zaliczek na PIT. Warto zaznaczyć, iż podatnicy rozpoczynający działalność także nie może skorzystać z uproszczonych zaliczek na PIT.

Składka zdrowotna w skali podatkowej

Składka zdrowotna w skali podatkowej jest obliczana za każdy miesiąc roku składkowego (na podstawie dochodu za każdy miesiąc kalendarzowy).

Podstawą obliczenia składki zdrowotnej jest dochód z poprzedniego miesiąca. Jeżeli ona nie wystąpił (była strata) wówczas przyjmuje się za ten okres minimalną miesięczną składkę zdrowotną, która w roku 2024 wynosiła 381,78 zł. Minimalną składkę zdrowotną przyjmuje się także gdy dochód z poprzedniego miesiąca był niższy niż kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązująca w roku (miesiącu) obliczenia miesięcznej składki zdrowotnej (od lipca 2024r. do grudnia 2024r. kwota ta wyniosła ona 4 300 zł).

Natomiast minimalna roczna składka zdrowotna nie mogła być niższa niż ok. 4 513,68 zł (miesięcznie 381,78 zł x 11 miesięcy roku 2024) a składka za styczeń 2024r. (na podstawie dochodu za grudzień 2023r.) - 314,10 zł).

Natomiast minimalna roczna składka zdrowotna dla roku składkowego 2025 wyniesie ok. 3 846,34 zł (miesięcznie 314,96 zł x 11 miesięcy roku 2025 a składka za styczeń 2025r. na podstawie dochodu za grudzień 2024r. – 381,78 zł)

Składka zdrowotna u podatnika stosującego skalę podatkową ustalana jest:

1. miesięcznie przez cały rok składkowych,
2. za rok składkowy.

Wysokość składki zdrowotnej w przypadku:

• miesięcznej składki zdrowotnej wynosi 9% od dochodu z poprzedniego miesiąca
• rocznej składki zdrowotnej 9% z dochodu za cały poprzedni rok kalendarzowy.

Dochód będący podstawą obliczenia składki zdrowotnej podatnik ma prawo jeszcze przed jej ustaleniem obniżyć o zapłacone składki ZUS społeczne.

Przy obliczaniu składki zdrowotnej podatnik musi pamiętać o dwóch fundamentalnych zasadach:

1. kwota wolna od podatku nie ma zastosowania do dochodu będącego podstawą do obliczenia składki zdrowotnej,
2. dochód na cele obliczenia składki zdrowotnej nie można pomniejszyć o straty podatkowe z działalności gospodarczej poniesione przez podatnika w ostatnich 5 latach,
3. dochód będący podstawą obliczenia składki zdrowotnej nie może być obniżony o ulgi podatkowe.

Warto wspomnieć, iż ustawodawca nie przewidział możliwości obliczania miesięcznej składki zdrowotnej na podstawie dochodu z roku poprzedniego. Rozwiązanie to zostało jednak zastosowane w ryczałcie i polega na ustaleniu miesięcznej składki zdrowotnej na podstawie przychodu z roku ubiegłego.

Autor:

Krzyszof Ulicki