Najważniejsze zmiany w składce zdrowotnej w 2025 roku

Rok 2025 to kolejny rok zmian w obrębie podstawy składki zdrowotnej jak i wysokości składki zdrowotnej.

Dla jednych przedsiębiorców zmiany te wpływają na podwyżki obciążeń składkowych a dla innych będą wręcz obniżkami tych obciążeń. O których przedsiębiorcach konkretnie mowa? W jaki sposób zmiany w składce zdrowotnej wpłyną na przedsiębiorców stosujących różne formy opodatkowania? Czy zapłacone składki zdrowotne podlegają w 2025r. odliczeniu? Co ze wspólnikami różnych spółek czy składką zdrowotną od sprzedaży środków trwałych? Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Składka ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej

Osoby fizyczne prowadzące działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Z tego też tytułu podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Za osobę fizyczną prowadzącą działalność na mocy ustawy o SUS uważa się:

• jednoosobową działalność gospodarczą (również z pracownikami),
• wspólnika spółki cywilnej,
• wspólnika spółki jawnej,
• wspólnika spółki partnerskiej

- te osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mają prawo wybrać formę opodatkowania (skalę podatkową, podatek liniowy, ryczałt – z wyłączeniem wspólnika spółki partnerskiej) z racji uzyskiwania dochodów (przychodów) ze źródła działalność gospodarcza.

Pozostałe osoby fizyczne widziane ustawą o SUS jako prowadzące działalność gospodarczą:

• wspólnik spółki komandytowej (komandytariusz lub komplementariusz),
• właściciel jednoosobowej spółki z o.o.,
• akcjonariusz prostej spółki akcyjnej,
• komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych. 

- nie mogą wybrać ww. form opodatkowania, ponieważ osiągają zyski z udziałów w osobach prawnych, ułomnych osobach prawnych, a więc uzyskują przychody ze źródła – udziały w zyskach.

Dla nich przewidziana jest stała, miesięczna składka zdrowotna w wysokości 9% od podstawy stanowiącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale ubiegłego roku (miesięczna składka zdrowotna w 2025r. obliczana jest od podstawy stanowiącej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2024r.).

W 2025 roku nastąpiła kolejna podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę a w ślad za nią podwyżka tych składek ZUS, które są zależne od wysokości tegoż minimalnego wynagrodzenia.

W zakresie składki zdrowotnej przedsiębiorców, ale i osób fizycznych osiągających przychody z udziałów zysków osób prawnych nastąpiły zmiany dotyczącego roku 2025. Zmiany te zostały wprowadzone ustawą z dnia 6.12.2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2024 poz. 1915 zwaną dalej ustawą o NFZ).

Niższa składka zdrowotna w 2025 roku u podatników na skali podatkowej albo podatku liniowym

W roku składkowym 2025 ustawodawca zdecydował o obniżeniu minimalnej składki zdrowotnej. Należy jednak wspomnieć o tym, co oznacza rok składkowy.

Rozliczając rok składkowy 2025 (i poszczególne miesiące) przedsiębiorcy stosujący skalę podatkową albo podatek liniowy, jako formy opodatkowania dochodów z działalności uwzględnią nową, minimalną podstawę do obliczenia składki zdrowotnej.

Jak wobec tego wysokość składki zdrowotnej u przedsiębiorców na skali podatkowej albo podatku liniowym wygląda na tle roku składkowego 2024?

Widać wyraźnie, że nastąpiło obniżenie w roku składkowym 2025 minimalnej miesięcznej składki zdrowotnej jak i rocznej składki zdrowotnej względem roku 2024 u podatników stosujących skalę albo podatek liniowy, jako formę opodatkowania dochodów z działalności. Jeżeli mowa z kolei o minimalnej podstawie rocznej składki zdrowotnej w roku składkowym 2025 to stanowi ona iloczyn liczby miesięcy podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne w roku 2025 oraz kwoty 75% z minimalnego wynagrodzenia za pracę dla roku składkowego 2025 (obowiązującego na dzień 1 lutego 2025r.).

Minimalna roczna podstawa składki zdrowotnej u podatników stosujących skalę podatkową albo podatek liniowy dla roku składkowego 2025 wynosi, więc:

• 41 994 zł a 12 miesięcy (rok) x 3 499,50 zł.

Z kolei minimalna roczna składka zdrowotna u podatników stosujących skalę podatkową albo podatek liniowy dla roku składkowego 2025 wynosi, więc:

• 3 779,52 zł a 12 miesięcy (rok) x 314,96 zł.

Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, iż zasady obliczania składki zdrowotnej zarówno u podatników stosujących skalę podatkową jak i tych, którzy stosują podatek liniowy, jako formę opodatkowania dochodów z działalności pozostały takie same. Pozostały także te same kwestie odliczeń składki zdrowotnej tzn.:

1. przedsiębiorcy na skali podatkowej nie mogą odliczać zapłaconej składki zdrowotnej,
2. przedsiębiorcy stosujący podatek liniowy mają prawo do odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej do łącznej sumy limitu w 2025r. – 12 900 zł (w 2024r. limit wynosił 11 600 zł).

Po zakończeniu roku przedsiębiorcy na skali podatkowej albo podatku liniowym dokonują rocznego rozliczenia składki zdrowotnej i porównują obliczoną roczną składkę zdrowotną z sumą obliczonych, miesięcznych składek zdrowotnych.

Niższa składka zdrowotna w 2025 roku u podatników stosujących kartę podatkową

U podatników kontynuujących w roku 2025 stosowanie karty podatkowej także nastąpiły zmiany w wysokości składki zdrowotnej. Minimalna miesięczna podstawa składki zdrowotnej i wysokość miesięcznej składki zdrowotnej dla roku składkowego 2024 u podatników na karcie podatkowej wynosiła:

• 4 242 zł – minimalna miesięczna podstawa ubezpieczenia zdrowotnego,
• 381,78 zł –minimalna miesięczna składka zdrowotna.

Minimalna miesięczna podstawa składki zdrowotnej i wysokość miesięcznej składki zdrowotnej dla roku składkowego 2025 u podatników na karcie podatkowej wynosi:

• 3 499,50 zł – minimalna miesięczna podstawa,
• 314,96 zł –minimalna miesięczna składka zdrowotna.

Należy zaznaczyć, iż podatnicy stosujący kartę podatkową w 2025r. również mają prawo do odliczenia 19% zapłaconej składki zdrowotnej od wysokości ustalonego podatku. Przedsiębiorcy stosujący kartę podatkową jako formę opodatkowania działalności gospodarczej nie mają obowiązku dokonania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Składka zdrowotna w 2025 roku u podatników stosujących ryczałt ewidencjonowany

Ostatnio w dniu 22.01.2025r. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał obwieszczenie w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2024 r.

Wynagrodzenie to wyniosło: 8 549,18 zł.

I to wynagrodzenie stanowi podstawę do obliczenia nowej wysokości składki zdrowotnej obowiązującej podatników stosujących ryczałt, jako formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej, (ale nie tylko, o tym w dalszej części publikacji). Warto porównać pod względem wysokości składki zdrowotnej 2024r. oraz 2025r. u podatników stosujących ryczałt, jako formę opodatkowania przychodów z działalności.

Jak widać z powyższej tabeli w 2025 roku nastąpił niemały wzrost wysokości składki zdrowotnej w stosunku do 2024 roku szczególnie dla podatników o rocznych przychodach wyższych niż 300 000 zł. Warto podkreślić, iż w 2025 roku zostały utrzymane zasady odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej, a więc przedsiębiorca ma prawo odliczyć od przychodu (pomniejszonego jeszcze o zapłacone składki ZUS społeczne przedsiębiorcy) zapłaconą składkę zdrowotną w wysokości 50%:

1. w miesiącu jej zapłaty albo
2. jeżeli jej nie odliczył to w jednym z kolejnych miesięcy roku kalendarzowego, w którym osiągnął przychodów.

Trzeba też wspomnieć o jeszcze innej istotnej rzeczy. Zostały zachowane 2 możliwości obliczania miesięcznej składki zdrowotnej:

1. na podstawie miesięcznego, bieżącego przychodu w roku podatkowym,
2. na podstawie rocznego przychodu z ubiegłego roku pomniejszonego o zapłacone składki ZUS społeczne (metoda uproszczona).

Z uproszczonej formy ustalania składki zdrowotnej mogą skorzystać tylko przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność przez cały ubiegły rok kalendarzowy (bez przerw, bez zawieszenia) i stosowali jedną z dostępnych form opodatkowania. Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorca dokonuje rocznego rozliczenia składki zdrowotnej, w której porównuje obliczoną roczną należną składkę zdrowotną i sumę obliczonych miesięcznych składek zdrowotnych.

Wybór lub rezygnacja ustalania składki zdrowotnej ze sprzedaży środków trwałych

Rok 2025 przyniósł znaczne zmiany dla podatników stosujących skalę podatkową albo podatek liniowy bądź też ryczałt ewidencjonowany, którzy będą zamierzać dokonać sprzedaż składników majątku. Mowa tu o składnikach zaliczanych do środków trwałych i i wartości niematerialnych i prawnych.

Z dniem 1 stycznia 2025r. został wprowadzony przepis art. 81 ust. 2zd ustawy o NFZ, który mówi, iż w:

1. w przychodach i kosztach uzyskania przychodów na cele obliczenia składki zdrowotnej podatnicy stosujący skalę podatkową albo podatek liniowy nie uwzględniają przychodów i kosztów – dochodu ze zbycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych,
2. w przychodach na cele obliczenia składki zdrowotnej podatnicy stosujący ryczałt ewidencjonowany nie uwzględniają przychodów ze zbycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Niemniej w nowododanym art. 81 ust. 2ze ustawy o NFZ prawodawca zezwala na uwzględnienie dochodu ze zbycia środków trwałych, ale tylko u podatników stosujących formę opodatkowania skalę podatkową albo podatek liniowy i tylko rocznym dochodzie będącym podstawą do obliczenia rocznej składki zdrowotnej.

Należy w tym miejscu wspomnieć o niezwykle ważnej kwestii.

Kasowy PIT a składka zdrowotna

Kolejną nowością nie tylko w sferze składkowej, ale i podatkowej obowiązującą w 2025r. jest nowa metoda rozliczania przychodów i kosztów (ustalania dochodu z działalności gospodarczej) tzw. kasowy PIT. Na gruncie podatku dochodowym od osób fizycznych (u podatników na skali podatkowej albo podatku liniowym) kasowy PIT polega na opodatkowaniu podatkiem PIT osiągniętego przychodu w dniu otrzymania należności (z tytułu wystawienia faktury), nie później niż w dniu upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo likwidacji działalności gospodarczej.

Otrzymanie należności to nie tylko całkowite uregulowanie należności, ale także:

• częściowe uregulowanie należności,
• wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Z kolei na gruncie składki zdrowotnej ustawodawca wprowadził możliwość ustalenia dochodu będącego podstawą obliczenia składki zdrowotnej u podatników stosujących skalę podatkową albo podatek liniowy.

W tym miejscu należałoby wspomnieć o jednym bardzo ważnym, nowododanym wyjątku zawartym w art. 81 ust. 2zd ustawy o NFZ. Ustawodawca uznał, iż w przychodach i w kosztach podatnicy powinni uwzględnić osiągane przychody i poniesione koszty także w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, jeżeli w tym okresie (roku podatkowym) stosują kasowy PIT. Jest to duża nowość z uwagi na to, iż przychody i koszty występujące w okresie zawieszenia nie są brane pod uwagę do ustalenia składki zdrowotnej. Niemniej podatnicy stosujący kasowy PIT (prowadzący PKPiR) i dokonujący zawieszenia działalności będą musieli uwzględniać przychody i koszty, które miały miejsce w tym okresie zawieszenia do obliczenia składki zdrowotnej.

Pozostali podatnicy stosujący PKPiR, niestosujący kasowego PIT nadal nie będą uwzględniać przychodów i kosztów z działalności gospodarczej występujących w okresie zawieszenia działalności w podstawie obliczenia składki zdrowotnej.

Składka zdrowotna w 2025 roku u podatników uzyskujących przychody z udziałów w zyskach i innych

Jednym z osób, które obligatoryjnie muszą płacić składkę zdrowotną są osoby fizyczne uznane za prowadzące działalność gospodarczą (według ustawy o SUS), ale uzyskujące przychody z udziałów w zyskach osób prawnych, ułomnych osób prawnych. Mowa tu o:

• wspólnikach spółki komandytowej (komandytariusz lub komplementariusz),
• wspólniku jednoosobowej spółki z o.o.,
• akcjonariuszach prostej spółki akcyjnej,
• komplementariuszach spółek komandytowo-akcyjnych. 

- którzy nie mogą wybrać ww. form opodatkowania, ponieważ osiągają zyski z udziałów w osobach prawnych, ułomnych osobach prawnych, a więc uzyskują przychody ze źródła – udziały w zyskach.

U nich także nastąpiła zmiana wysokości należnej składki zdrowotnej w 2025r. z tytułu osiągania przychodów z udziałów w zyskach. Inną grupą osób fizycznych podlegających obowiązkowo składce zdrowotnej są w niektórych przypadkach osoby fizyczne pełniące w spółkach funkcje na mocy uchwały o powołaniu. Czy tą grupę osób także objęły zmiany w składce zdrowotnej?

Na te wiele wątpliwości związanych ze składką zdrowotną osób uzyskujących przychody z udziałów w zyskach oraz osób pełniących w spółkach funkcje na mocy uchwały o powołaniu odpowiedziano w odrębnej publikacji -> „Składka zdrowotna osób fizycznych pełniących funkcji na mocy uchwały o powołaniu oraz osiągających przychody z udziałów w zyskach”.

Autor:

Krzysztof Ulicki

Źródła:

1. ustawa z dnia 6.12.2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2024 poz. 1915 zwaną dalej ustawą o NFZ [z dnia 30.01.2025].

2. Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2024 r. [z dnia 30.01.2025].

3. art. 81 ustawy o NFZ  [z dnia 30.01.2025].