Ryczałt w 2025 roku w praktyce

W 2025r. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mogą wybrać ryczałt ewidencjonowany jako formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej. Jakie są cechy charakterystyczne tej formy opodatkowania. Na jakie wyjątki każdy powinien zwrócić uwagę? W jaki sposób obliczyć zryczałtowany podatek dochodowy?

Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszym kompendium wiedzy praktycznej.

Co to jest ryczałt ewidencjonowany

Ryczałt ewidencjonowany to jedna z trzech dostępnych form opodatkowania przychodów osiąganych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, ale i z najmu prywatnego. Ryczałt ewidencyjny dostępny jest, więc dla wąskiego grona podatników, nie mogą z niego korzystać np. osoby prawne. Ryczałt mogą wybrać, zatem osoby fizyczne prowadzące działalność:

1. jednoosobową (również z pracownikami),
2. jako wspólnik spółki cywilnej osób fizycznych,
3. jako wspólnik spółki cywilnej jawnej.

- oczywiście, jeżeli spełnia warunki do stosowania ryczałtu.

Ryczałt jest, więc wyjątkową formą opodatkowania chociażby ze względu na to, iż należy ją zastosować do opodatkowania przychodów z najmu prywatnego. Inną wyjątkową cechą ryczałtu jest to, iż opodatkowaniu podlega przychód a nie dochód. To oznacza, że podatnik stosujący ryczałt nie ma prawa pomniejszyć przychodu o poniesione koszty i dopiero od tak obliczonej podstawy ustalić może zryczałtowany podatek dochodowy.

Kolejna wyjątkowa cecha ryczałtu to ustalenie, co podatnik sprzedaje, bowiem w ryczałcie występują stałe stawki ryczałtu a ich wysokość zależy od rodzaju sprzedawanych towarów lub usług. Stosowane w ryczałcie stawki to:

• 2%,
• 3%,
• 5,5%,
• 8,5%,
• 10%,
• 12%,
• 12,5%,
• 14%,
• 15%,
• 17%.

Należy jednak podkreślić, iż nie można ich stosować dowolnie. Właściwa stawka ryczałtu zależna jest od rodzaju sprzedawanego towaru lub usługi. Przykładowo przychody ze sprzedaży:

• usług najmu prywatnego opodatkowane są stawką 8,5%,
• usług programistycznych opodatkowane są stawką 12%,
• towarów handlowych opodatkowane są stawką 3%,
• usług budowlanych opodatkowane są stawką 5,5%,
• usług prawnych, księgowych, finansowych, ubezpieczeniowych opodatkowane są stawką 15%,
• usług w zakresie opieki zdrowotnej czy architektonicznych i inżynierskich - usług badań i analiz technicznych opodatkowane są stawką 14%,
• usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek opodatkowane są stawką 10%,
• itd.

Warto dodać pewną kwestię na temat odliczenia zapłaconych składek ZUS społecznych czy 50% składki zdrowotnej. W praktyce czasem zdarzy się, iż podatnik zapomni odliczyć ww. składek ZUS. Jak może postąpić? Ma do wyboru poniższe opcje:

1. może dokonać odliczenia w miesiącu następnym albo w miesiącach następnych niemniej ważne jest, aby odliczenie nastąpiło do końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zapłaty składek ZUS,
2. może dokonać odliczenia składek ZUS przy wypełnianiu zeznania rocznego.

Co natomiast, gdy podatnik nie odliczy składek ZUS ani w ciągu roku ich zapłaty ani na poziomie zeznania rocznego?

Może dokonać jeszcze odliczenia zapłaconych w ubiegłym roku ww. składek ZUS składając korektę zeznania rocznego za ubiegły rok.

Wybór ryczałtu jako formę opodatkowania przychodów z działalności na 2025 rok

Osoby fizyczne powyżej wymienione mogą wybrać ryczałt ewidencjonowany jako formę opodatkowania przychodów z działalności, jeżeli złożą:

1. elektroniczną aktualizację wniosku CEIDG i wybiorą ryczałt, albo
2. papierową aktualizację CEIDG w urzędzie miasta / gminy i wybiorą ryczałt, albo
3. oświadczenie pisemne o wyborze ryczałtu

- jako formę opodatkowania do 20-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu uzyskania w danym roku pierwszego przychodu z działalności. Jeżeli pierwszy przychód z działalności został uzyskany dopiero w grudniu wówczas wybór ryczałtu musi nastąpić do końca danego roku podatkowego.

Zasada ta dotyczy zarówno przedsiębiorców rozpoczynających działalność w danym roku jak i kontynuujących działalność w kolejnym roku. Mówi o tym art. 9 ustawy z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 776 zwanej dalej ustawą o ryczałcie). Jeżeli natomiast podatnik stosował w 2024r. kartę podatkową i chce przejść w 2025r. na ryczałt to musi złożyć rezygnację z karty podatkowej do 20-tego stycznia 2025r. i wybrać ryczałt, jako formę opodatkowania przychodów z działalności.

Osoby fizyczne osiągające przychody tylko z najmu prywatnego nie muszą składać żadnych oświadczeń o wyborze ryczałtu jako formy opodatkowania przychodów z tego najmu. Aktualnie nie ma wyboru innej formy opodatkowania dla przychodów z najmu prywatnego. Dlatego też wystarczy, że będą prowadzić ewidencję uzyskanych przychodów z najmu prywatnego, obliczać podatek zryczałtowany z tego najmu i wpłacać go do 20-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu uzyskania przychodu z najmu. Po zakończeniu roku podatnicy ci składają zeznanie roczne PIT-28 i ujmują tam wszystkie przychody z najmu prywatnego jak i obliczony oraz wpłacony zryczałtowany podatek dochodowy od tego najmu.

Warunki i limity przychodów uprawniających do korzystania z ryczałtu w 2025 roku

Rok 2025 to rok zmian w różnego rodzaju limitach podatkowych czy składkowych. Zmianie uległy również limity przychodów w ryczałcie. Co one w ogóle oznaczają?

Limit przychodów w ryczałcie w 2025 roku oznacza taką wielkość przychodów, którą podatnik nie może przekroczyć, bo jeżeli przekroczy wówczas utraci prawo do ryczałtu.

Należy podkreślić, iż w przypadku wspólników wcześniej wymienionych spółek limity przedstawione w powyższej tabeli dotyczą przychodów osiąganych łącznie przez wszystkich wspólników spółki. Powyższe limity to jednak nie wszystko. Jeżeli podatnik będzie chciał skorzystać z kwartalnego rozliczenia zryczałtowanego podatku dochodowego (opłacać podatek raz na kwartał) wówczas limity te wynoszą:

• dla roku 2025 – 856 920 zł przychodów za 2024r.,
• dla roku 2024 – 921 820 zł przychodów za 2023r.

Na pierwszy rzut oka widać znaczną obniżkę dopuszczalnego przychodu, aby nie stracić prawa do ryczałtu. Limit przychodów uprawniających do ryczałtu to 2 000 000 EUR. Zastosowanie tego limitu wymaga jego przeliczenia na polskie złote. I tu właśnie jest całe sedno wysokości limitu. Zależy on, bowiem od wysokości kursu waluty dla EUR z dnia 1 października (albo z najbliższego dnia roboczego w sytuacji, gdy 1 października to dzień wolny) roku poprzedniego.

Kurs ten na dzień 1 października 2024r. był bardzo niski i wynosił 4,2846 zł. Stąd limit przychodów jest dość niski w odniesieniu do wielu poprzednich lat i znacznie niższy niż limit (przychodów netto) obowiązujący dla roku 2024.

Powyższa zasada dotyczy jednak tylko sytuacji przekroczenia limitu przychodów.

Jeżeli podatnik w ciągu roku utraci prawo do ryczałtu na skutek zaistnienia zdarzeń wymienionych w art. 8 ustawy o ryczałcie (poniżej wymienione pozalimitowe warunki skorzystania z ryczałtu) wówczas od tego dnia traci prawo do ryczałtu i już od tego dnia do końca roku musi zastosować formę opodatkowania skalę podatkową.

W miesiącu utraty prawa do ryczałtu podatnik musi ustalić okres dni licząc od początku miesiąca do dnia przed dniem utraty prawa do ryczałtu (i zastosować jeszcze ryczałt) oraz okres od dnia utraty prawa do ryczałtu do końca miesiąca i zastosować już skalę podatkową. Kolejne miesiące do końca roku będą już opodatkowana skalą podatkową a w terminie do końca kwietnia roku następnego podatnik złoży dwa roczne zeznania – PIT 36 oraz PIT-28.

Pozalimitowe warunki zastosowania ryczałtu w 2025 roku

Nie wszyscy przedsiębiorcy mogą wybrać ryczałt jako formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej i nie chodzi tu o kwestię przekroczenia ww. limitów przychodów. Ustawodawca przewidział tzw. warunki pozalimitowe, które musi spełniać przedsiębiorca, aby mógł zastosować ryczałt, jako formę opodatkowania. Warunki te zaprezentowano w poniższej tabeli.

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność w roku podatkowym na ryczałcie bez limitu przychodów

W przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w roku podatkowym wcześniej wspomniane limity przychodów nie obowiązują. Mówi o tym art. 6 ust. 4 ustawy o ryczałcie. Tę zależność zobrazowano w poniższej tabeli.

Powyższe oznacza, że jeżeli przedsiębiorca przykładowo rozpocznie w 2025r. działalność gospodarczą i wybierze ryczałt, jako formę opodatkowania przychodów z działalności to w roku rozpoczęcia działalności (2025) nie obowiązuje go limit przychodów 2 000 000 EUR.

Nowe kody PKD 2025 a ryczałt w 2025 roku

W tym miejscu należy podkreślić wagę nowych kodów PKD od stycznia 2025r. Kod PKD musi wybrać każda osoba fizyczna rozpoczynająca działalność gospodarczą lub dodająca nowy rodzaj działalności. Kod PKD oznacza po prostu rodzaj prowadzonej działalności (rodzaj sprzedawanych towarów lub usług w prowadzonej działalności).

Listę kodów PKD 2025 można znaleźć na stronie GUS. Informacje o kodach PKD 2025 i ich stosowaniu znaleźć można na stronie o nowej Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2025.

Przykład 1

Podatnik od kilku lat prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży urządzeń klimatyzacyjnych, której przychody były opodatkowane skalą podatkową. W 2025r. zmienił formę opodatkowania na ryczałt ewidencjonowany. Podatnik opłaca pełny ZUS. W okresie 01/2025r. osiągnął przychody w kwocie 35.000 zł, Stawka podatkowa dla tego rodzaju działalności to 3%.

Podatnik zapłacił w okresie 01/2025r. składki ZUS za okres 12/2024r. (społeczne, które może odliczyć po zmianie formy opodatkowania w 2025r. to -> 1 485,31 zł).

Obliczenia ryczałtu za okres 01/2025r.:

• 35 000 zł – 1 485,31 zł = 33 514,69 zł,
• 33 515 zł -> podstawa opodatkowania ryczałtem,
• 33 515 zł x 3% = 1 005,45 zł,
• 1 005 zł – podatek zryczałtowany do zapłaty do dnia 20.02.2025r.

W tym miejscu trzeba wspomnieć o niezwykle istotnej kwestii. Składkę zdrowotną za okres 12/2024r. obliczoną jeszcze od dochodu opodatkowanego skalą podatkową podatnik nie odliczy od przychodu za okres 01/2025r. opodatkowanego już ryczałtem. Należy podkreślić, iż pierwsza składka zdrowotna obliczona od przychodu opodatkowanego ryczałtem, czyli za okres 01/2025r. podatnik zapłaci po raz pierwszy w okresie 02/2025r.

Zatem w okresie 02/2025r. będzie mógł odliczyć (poza składkami społecznymi) także 50% zapłaconej składki zdrowotnej dotyczącej już ryczałtu (obliczonej już w okresie stosowania ryczałtu).

Przykład 2

Podatnik od kilku lat prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług programistycznych. Od kilku lat stosuje ryczałt jako formę opodatkowania przychodów z działalności. Podatnik opłaca pełny ZUS. W okresie 01/2025r. osiągnął przychody w kwocie 25 000 zł. W okresie 02/2025r. osiągnął przychody w kwocie 30 000 zł.

Stawka podatkowa dla tego rodzaju działalności to 12%.

Podatnik zapłacił składki ZUS za okres:

• 12/2024r. w kwocie 2 858,71 zł (społeczne  1 485,31 zł, zdrowotne  1 258,39 zł, FP  115,01 zł),
• 01/2025r. w kwocie 2 235,62 zł (społeczne  1 646,47 zł, zdrowotne  461,66 zł, FP  127,49 zł).

Obliczenia ryczałtu za okres 01/2025r.:

• 25 000 zł – 1 485,31 zł – 629,19 = 22 885,50 zł,
• 22 886 zł -> podstawa opodatkowania ryczałtem,
• 22 886 zł x 12% = 2 746,32 zł,
• 2 746 zł – podatek zryczałtowany do zapłaty do dnia 20.02.2025r.

Obliczenia ryczałtu za okres 02/2025r.:

• 30 000 zł – 1 646,47 – 230,83 zł = 28 122,70 zł,
• 28 123 zł -> podstawa opodatkowania ryczałtem,
• 28 123 zł x 12% = 3 374,76 zł,

3 375 zł – podatek zryczałtowany do zapłaty do dnia 20.03.2025r.

Słowo o składce zdrowotnej w ryczałcie ewidencjonowanym w 2025r.

Ustalanie składki zdrowotnej u podatników stosujących ryczałt jako formę opodatkowania przychodów z działalności w 2025r. odbywa się na innych zasadach aniżeli u podatników na skali podatkowej czy podatku liniowym. Wysokość składki zdrowotnej u podatników na ryczałcie nie zależy bezpośrednio od wysokości przychodów, choć przedziały przychodów mają wpływ na jej wysokość.

Podatnicy na ryczałcie, którzy osiągną w ciągu roku określoną wysokość przychodów a raczej przekroczą progi przychodowe będą płacić różną wysokość składki zdrowotnej w zależności od tego, który próg przekroczą. Mówi o tym art. 81 ust. 2e oraz 2f ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146).

Ile więc wyniesie składka zdrowotna w 2025r.?

Należy podkreślić, iż składka zdrowotna dotyczy podatników stosujących ryczałt jako formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej.

Ponadto miesięczna składka zdrowotna w ryczałcie z tytułu działalności obliczana (należna) jest za wszystkie miesiące podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli z jakiś powodów podatnik w ciągu roku przestaje podlegać składce zdrowotnej wówczas za ten okres nie ustala się składki zdrowotnej (np. okres zawieszenia, likwidacji działalności i otwarcie nowej opodatkowanej skalą podatkową albo podatkiem linowym, utrata prawa do ryczałtu, okres zwolnienia z zapłaty składki zdrowotnej, inne okoliczności i zwolnienia).

Po zakończeniu roku kalendarzowego podatnik stosujący ryczałt ustala tzw. roczną składkę zdrowotną. Jeżeli mowa o rocznej składce zdrowotnej to jest ona obliczana na takich samych zasadach jak miesięczna składka zdrowotna z jedną podstawą różnicą.

Jeżeli podatnik na koniec 2025 roku osiągnie łączne roczne przychody przekraczające:

• 2 próg przychodów, czyli powyżej 60 000 zł do 300 000 zł wówczas zapłaci roczną składkę zdrowotną w wysokości 12 miesięcy x 769,43 zł (składka dla 2 progu przychodów),
• 3 próg przychodów, czyli powyżej 300 000 zł wówczas zapłaci roczną składkę zdrowotną w wysokości 12 miesięcy x 1 384,97 zł (składka dla 3 progu przychodów).

Należy w tym miejscu podkreślić, iż podatnicy stosujący ryczałt jako formę opodatkowania przychodów z działalności mogą ustalać miesięczną składkę zdrowotną na 2 sposoby:

1. na podstawie przychodów z bieżącego roku,
2. na podstawie przychodów z ubiegłego roku.

Sposób, który wybiorą muszą stosować przez cały rok kalendarzowy.

Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednej rzeczy. To czy ryczałt okaże się opłacalny dla danego podatnika z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zależy od wielu czynników. Wśród najistotniejszych można wyróżnić:

1. rodzaj prowadzonej działalności,
2. stawka lub stawki podatkowe ryczałtu właściwe dla prowadzonej działalności,
3. wysokość przychodów za poprzedni rok (potencjalnych przychodów za kolejny rok),
4. wysokość faktycznych kosztów za poprzedni rok i na kolejny rok,
5. wartość potencjalnych przyszłych inwestycji – nabycie środka trwałego, nieruchomości, wyposażenia o większej wartości itd.,
6. wysokość zapłaconej składki zdrowotnej za poprzedni rok i potencjalnej wysokości składki zdrowotnej na kolejny rok,
7. inne kwestie takie jak konieczne do uzyskania pozwolenia, licencje, koncesje, itp.,
8. pozostałe sprawy.

Autor:

Krzysztof Ulicki

Źródła:

art. 9 ustawy z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne [z dnia 06.02.2025]

art. 8 ustawy o ryczałcie  [z dnia 06.02.2025]

art. 6 ust. 4 ustawy o ryczałcie  [z dnia 06.02.2025]

Polska Klasyfikacja Działalności PKD 2025 [z dnia 06.02.2025]

art. 81 ust. 2e oraz 2f ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146)  [z dnia 06.02.2025]