Dzień wolny za święto przypadające w sobotę

Dzień wolny za święto przypadające w sobotę to uprawnienie każdej osoby pracującej na podstawie stosunku pracy, a więc na umowę o pracę. Czy pracownik zawsze będzie mógł skorzystać z dodatkowego dnia wolnego za święto przypadające w sobotę? Od czego to zależy? Co z pracownikami pracującymi w niepełnym wymiarze czasy pracy? Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Dzień wolny za święto w sobotę

Jednym z podstawowych praw każdej osoby zatrudnionej na podstawie stosunku pracy jest prawo do urlopu wypoczynkowego. Są to tzw. prawa niezbywalne, z których pracownik nie może zrezygnować. Może natomiast w wyjątkowych sytuacjach w zamian otrzymać świadczenie pieniężne. Inne bardzo ważne prawo pracownika to otrzymanie dnia wolnego za święto przypadające w sobotę.

Potwierdził to także Trybunał Konstytucyjny w wyroku wydanym dnia 02.10.2012r. o sygn. akt K 27/11 – „(…) Konstytucja gwarantuje zatem prawo pracownika do dni wolnych od pracy, które są określone w ustawie, a zatem są to dni świąteczne (święta), niedziele i inne dni wolne od pracy, na podstawie kodeksu pracy.

W przypadku zbiegu dnia wolnego przypadającego ze względu na przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy ze świętem przypadającym w tym dniu, niezależnie, czy zostanie on wykorzystany na cele rekreacyjne, czy też celebrację święta lub dla innych celów ważnych dla pracownika istota gwarantowanego konstytucją prawa do ustawowo dni wolnych od pracy, czyli powstrzymanie się od świadczenia pracy, została zachowana. (…)”.

Przez cały rok 2024 święto przypadające w sobotę wystąpiło jedynie w styczniu. Poniżej przedstawiono wykaz wszystkich tych dni w roku 2024, ale i w roku 2025.

Dzień wolny za święto w sobotę w praktyce

Ustawodawca w art. 130 § 2 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 zwanej dalej Kodeksem Pracy) wskazał, że każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Powyższe oznacza, że jeżeli święto przypada w sobotę to pracownikowi należy się dzień wolny od pracy. Fakt, że pracownikowi za święto przypada w sobotę należy się dzień wolny oznacza też, że pracodawca ma obowiązek wyznaczyć cały dzień wolny. Państwowa Inspekcja Pracy stoi na stanowisku, iż nie można dzielić takiego dnia i przydzielać go pracownikowi w częściach, czyli w godzinach w różnych dniach pracy. Co więcej, jeżeli święto przypada w niedzielę, wówczas pracownik nie nabywa w tej sytuacji prawa do dodatkowego dnia wolnego.

W przypadku, gdy dzień wolny za święto przypada w sobotę pracownik odbierze w jednym z dni roboczych. Niezwykle ważnym aspektem jest, iż dzień ten powinien być odebrany przez pracownika w całości bez sztucznego dzielenia go na godziny.

Firmy stosują różne okresy rozliczeniowe, nie zawsze jest to miesiąc. Okresem rozliczeniowym może być np. kwartał. Pracodawca określa zgodnie ze swoimi potrzebami i system pracy taki okres. Informację o okresie rozliczeniowym pracownik otrzymuje wraz z informacją o warunkach zatrudnienia. Zatem pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, w którym było święto występujące w sobotę. Dobrą praktyką jest, aby pracodawca porozumiał się z pracownikiem w kwestii obopólnego zaproponowania (albo przez pracownika) dnia lub kilku dni, z których pracownik wybierze do odbioru za święto przypadające w sobotę.

Święto przypadające w sobotę wymaga obniżenia wymiaru czasu pracy

W nawiązaniu do ww. art. 130 § 2 Kodeksu Pracy prawodawca wspomina, iż każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Pracodawca powinien też pamiętać o kwestii zachowania 5-dniowego systemu czasu pracy przy przydzielaniu (lub nie) dnia wolnego za święto przypadające w sobotę wobec pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Przykład 1

Pracownik jest zatrudniony przez cały rok 2025 w pełnym wymiarze czasu pracy. W roku 2025 występuje m.in. święto przypadające w sobotę w dniu 3 maja (Święto Konstytucji 3 Maja). Okres rozliczeniowy za który pracownik jest rozliczany to miesiąc. Wymiar czasu pracy w miesiącu maju 2024r. wyniesie 168 godzin.

Niemniej z uwagi na Święto Konstytucji 3 Maja przypadające w dniu 3 maja w sobotę wymiar ten obniża się w tym przypadku o 8 godzin. Wymiar czasu pracy w miesiącu maju 2024r. wyniesie więc 160 godzin. Powyższy przypadek pokazuje sytuację obniżania wymiaru czasu pracy u pełnoetatowca. Co natomiast w sytuacji, gdy dzień wolny za święto przypadające w sobotę będzie chciał odebrać pracownik pracujący w wymiarze niższym niż pełny etat?

Jeżeli pracownik chce odebrać dzień wolny za święto przypadające w sobotę i pracuje w wymiarze czasu pracy:

• 3/4 etatu wówczas obniża się jego wymiar czasu pracy o 6 godzin,
• 1/2 etatu wówczas obniża się jego wymiar czasu pracy o 4 godzin,
• 1/4 etatu wówczas obniża się jego wymiar czasu pracy o 2 godzin,
• 1/8 etatu wówczas obniża się jego wymiar czasu pracy o 1 godzin,
• Itd.

Dzień wolny za święto w sobotę w czasie choroby pracownika i nie tylko

Pracodawca wspólnie z pracownikiem ustalają, kiedy pracownik mógłby (kiedy by mu pasowało) odebrać dzień wolny za święto przypadające w sobotę. Niemniej może się zdarzyć, że w dniu, który był ustalony jako wolne za święto przypadające w sobotę pracownik jest chory (na zwolnieniu lekarskim). W takiej sytuacji pracodawca nie jest zobligowany do wyznaczania kolejnego dnia wolnego za święto przypadające w sobotę. Przyjmuje się natomiast, że pracownik z racji niewykonywania pracy w tym wyznaczonym dniu wolnym za święto w sobotę skorzystał z tego dnia wolnego.

Zatem pracodawca nie będzie zobowiązany do udzielenia kolejnego dnia (innego dnia niż pierwotnie ustalono) wolnego za święto przypadające w sobotę. Warto w tym miejscu wspomnieć jeszcze o nieco odmiennej kwestii. Mianowicie o przypadku w którym, pracownik przebywa na urlopie rodzicielskim czy urlopie wypoczynkowym przez cały miesiąc, w którym ma miejsce święto przypadające w sobotę.

Przykład 2

Pracownica od roku 2021 jest zatrudniona na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W roku 2025 występuje m.in. święto przypadające w sobotę w dniu 3 maja (Święto Konstytucji 3 Maja). Do końca grudnia 2023r. przebywała na urlopie rodzicielskim. Wcześniej na macierzyńskim. Z kolei przez cały styczeń 2024r. przebywała na urlopie wypoczynkowym.

Dnia 6 stycznia 2024r. w sobotę przypadło Święto Trzech Króli. Pracownica nie mogła odebrać dnia wolnego za święto przypadającego w sobotę z uwagi na to, iż przebywała przez cały miesiąc styczeń 2024r. na urlopie wypoczynkowym.

W powyższym przypadku (zwolnienia lekarskiego, urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wypoczynkowego) pracodawca obniża wymiar czasu pracy o tyle godzin, ile pracownik musiałby przepracować zgodnie z właściwym dla siebie, obowiązującym wymiarem czasu pracy, czyli obniża wymiar czasu pracy tak jakby pracownik z tegoż zwolnienia (urlopu) w ogóle nie skorzystał.

Dzień wolny za święto w sobotę a urlop bezpłatny

Na koniec warto zaznaczyć, iż gdy pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym i w tym okresie będzie miało miejsce święto przypadające w sobotę wówczas pracownik nie powinien otrzymać wolnego z tego tytułu.

Urlop bezpłatny charakteryzuje się bowiem tym, że zgodnie z art. 174 § 2 Kodeksu Pracy nie jest wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. To oznacza, że pracownik w tym okresie nie ma prawa do urlopu wypoczynkowego a co za tym idzie i do dodatkowego dnia wolnego z tytułu święta przypadającego w sobotę.

Autor:

Krzysztof Ulicki