Remanent to spis towarów, materiałów i innych zasobów firmowych, który informuje przedsiębiorcę, ale i inne podmioty o ich stanie ilościowy jaki występuje w działalności na określony ustawowo dzień.
Przedsiębiorca ma obowiązek sporządzić remanent nie tylko na koniec i początek roku podatkowego. Występują też i inne obligatoryjne momenty, na które należy sporządzić spis z natury. Ponadto remanent może być sporządzany także w trakcie roku np., co miesiąc.
|
Spis treści:
- Co to jest remanent
- Co obejmuje remanent i kiedy należy go sporządzić
- Co zawiera remanent
- Remanent miesięczny a jego skutki podatkowe
|
Co to jest remanent
Remanent to ilościowy i wartościowy spis towarów, materiałów i innych składników majątku, który zobowiązani podatnicy muszą sporządzić m.in. na koniec roku podatkowego.
Przedsiębiorca prowadzący działalność weryfikuje ilość i wartość składników majątku na koniec roku podatkowego, następnie wpisuje tę ilość i wartość do dokumentu zwanego remanentem. Remanent to dokument zawierający wyniki, które muszą być uzgodnione rzetelnie, dokładnie i precyzyjnie, bowiem stanowi on także oświadczenie osób go sporządzających o prawdziwości zawartych w nim danych. Remanent podlega podpisowi osób przez osoby go sporządzające.
Należy podkreślić, iż to, co ma znaleźć się w remanencie ustawodawca zawarł w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23.12.2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544 zwanego dalej rozporządzeniem).
|
UWAGA!
Spis z natury podlega wpisaniu do podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Podlega on ujęciu także wówczas, gdy:
- osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne lub
- sporządzenie go zarządził naczelnik urzędu skarbowego.
Należy podkreślić, iż wartość różnicy remanentowej ma wpływ na dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. |
Co obejmuje remanent i kiedy należy go sporządzić
Zgodnie z § 24 ww. rozporządzenia przedsiębiorcy prowadzący działalność, z której przychody opodatkowują skalą podatkową albo podatkiem liniowym mają obowiązek do sporządzenia i wpisania do PKPiR spisu z natury.
Spis ten musi obejmować m.in.:
- towary handlowe, materiały, surowce wycenione według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu (jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia),
- półwyroby i wyroby gotowe własnej produkcji wycenione według kosztów wytworzenia,
- produkcję w toku wycenioną według kosztów wytworzenia, z tym, że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej,
- odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenione według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.
W spisie z natury powinny znaleźć się także towary obce, nienależące do majątku firmowego przedsiębiorcy, które występują na terenie jego firmy. Niemniej nie podlegają one wycenie wartościowej a jedynie weryfikacji ilościowej oraz do kogo należą.
|
UWAGA!
Osoba fizyczna prowadząca działalność i stosująca skalę podatkową albo podatek liniowy ma obowiązek sporządzić spis z natury:
- na koniec każdego roku kalendarzowego,
- na dzień 1 stycznia kolejnego roku (remanent na koniec roku = remanent na 1 stycznia kolejnego roku),
- w przypadku likwidacji działalności,
- w razie zmiany wspólnika albo proporcji udziałów wspólników,
- w razie utraty w ciągu roku prawa do opodatkowania ryczałtem.
Remanent niekiedy należy sporządzić na dzień rozpoczęcia działalności. |
A podatnicy na ryczałcie?
|
UWAGA!
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, z której przychody opodatkowuje ryczałtem ewidencjonowanym nie ma obowiązku sporządzania remanentu.
Może jednak sporządzić go dobrowolnie.
Należy jednak pamiętać o zdarzeniu polegającym na utracie prawa do ryczałtu, gdzie sporządzenie remanentu jest obowiązkowe. |
Co zawiera remanent
Spis z natury musi zawierać obligatoryjne elementy. Zostały one wymienione w § 25 ww. rozporządzenia. Elementy te zaprezentowano poniżej.
| Obligatoryjne elementy spisu z natury |
| Imię i nazwisko właściciela firmy, nazwa firmy |
| Data sporządzenia spisu z natury |
| Numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury |
| Szczegółowe określenie towaru i innych składników objętych spisem z natury |
| Jednostka miary spisywanych towarów, usług, innych składników majątku |
| Ilość zweryfikowana w czasie dokonywania spisu |
| Cena w złotych i groszach przypadająca na jednostkę miary |
| Wartość wynikająca z przemnożenia ilości towaru lub innych składników majątku objętych spisem przez ich cenę jednostkową |
| Łączna wartość spisu z natury |
| Wyrażenie -> "Spis zakończono na pozycji ... |
| Podpisy osób sporządzających spis z natury oraz podpis właściciela firmy (wspólników) |
Remanent miesięczny a jego skutki podatkowe
Osoby fizyczne zobligowane do sporządzenia remanentu mogą dobrowolnie poza remanentem na początek i na koniec roku sporządzać także remanenty w trakcie roku.
Co ważne nie ma obowiązku zgłaszania tego faktu do właściwego urzędu skarbowego. Ponadto podatnik nigdzie w zeznaniu rocznym nie zaznacz, iż sporządza remanent w trakcie roku podatkowego. Dlaczego tak się dzieje?
|
UWAGA!
Różnicę remanentów podatnik ujmuje w zeznaniu rocznym lub w zaliczce za grudzień.
Co niezwykle ważne do zeznania rocznego stosuje się różnicę remanentów z początku i z końca roku.
Nie można w nim ujmować remanentów w trakcie roku. |
To, kiedy należy ujmować różnicę remanentów wynikającą z miesięcznych remanentów?
|
UWAGA!
Różnicę remanentów wynikającą z miesięcznych remanentów stosuje się tylko na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w PIT-36 albo PIT-36L. |
Zanim jednak podatnik rozpocznie wypełnianie zeznania rocznego PIT-36 (skala podatkowa) albo PIT-36L (podatek liniowy) to ma obowiązek ustalić dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód z działalności gospodarczej na potrzeby sporządzenia zeznania rocznego ustala w sposób następujący.
| PRZYCHÓD z działalności |
– |
KOSZTY uzyskania przychodu |
– |
Różnice remanentowe |
= |
DOCHÓD z działalności do opodatkowania |
Różnice remanentowe to różnica między wartością remanentu końcowego i początkowego. Co to oznacza w praktyce?
| Wartość remanentu końcowego |
Jest wyższa niż |
Wartość remanentu początkowego |
-> |
Zwiększenie (rocznego) dochodu do opodatkowania o różnicę remanentową |
| Wartość remanentu początkowego |
Jest wyższa niż |
Wartość remanentu końcowego |
-> |
Zmniejszenie (rocznego) dochodu do opodatkowania o różnicę remanentową |
Mówi o tym art. 24 ust. 2 ustawy dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 zwanej dalej ustawą o PDOF).
To, w jaki sposób stosować miesięczny remanent przedstawiono w poniższych przykładach.
Przykład 1
Czynny podatnik VAT sporządził remanent na dzień 31.12.2024r., który także stanowi remanent początkowy na dzień 01.01.2025r., który wyniósł 5 000 zł netto.
Na dzień 31.01.2025r. podatnik sporządził miesięczny remanent. Kwota remanentu to 2 000 zł netto.
Różnica remanentowa wyniosła 3 000 zł.
Przy obliczeniu zaliczki za okres 01/2025r. dochód do opodatkowania należy zmniejszyć o kwotę 3 000 zł.
Przykład 2
Czynny podatnik VAT sporządził remanent na dzień 31.12.2024r., który także stanowi remanent początkowy na dzień 01.01.2025r., który wyniósł 15 000 zł netto.
Na dzień 31.01.2025r. podatnik sporządził miesięczny remanent. Kwota remanentu to 12 000 zł netto.
Różnica remanentowa wyniosła 3 000 zł.
Przy obliczeniu zaliczki za okres 01/2025r. dochód do opodatkowania należy zmniejszyć o kwotę 3 000 zł.
Następnie na dzień 28.02.2025r. podatnik sporządził miesięczny remanent. Kwota remanentu to 10 000 zł netto.
Różnica remanentowa wyniosła 5 000 zł.
Przy obliczeniu zaliczki za okres 02/2025r. dochód do opodatkowania należy zmniejszyć o kwotę 5 000 zł.
Przykład 3
Czynny podatnik VAT sporządził remanent na dzień 31.12.2024r., który także stanowi remanent początkowy na dzień 01.01.2025r., który wyniósł 10 000 zł netto.
Na dzień 31.01.2025r. podatnik sporządził miesięczny remanent. Kwota remanentu to 15 000 zł netto.
Różnica remanentowa wyniosła 5 000 zł.
Przy obliczeniu zaliczki za okres 01/2025r. dochód do opodatkowania należy zwiększyć o kwotę 5 000 zł.
Następnie na dzień 28.02.2025r. podatnik sporządził miesięczny remanent. Kwota remanentu to 20 000 zł netto.
Różnica remanentowa wyniosła 10 000 zł.
Przy obliczeniu zaliczki za okres 02/2025r. dochód do opodatkowania należy zwiększyć o kwotę 10 000 zł.
|
UWAGA!
Końcowo należy przypomnieć, iż przy sporządzaniu remanentu czynni podatnicy VAT biorą pod uwagę wartość towarów, materiałów itd. w kwotach netto a podatnicy zwolnieni z VAT w kwotach brutto.
|
Autor:
Krzysztof Ulicki
Źródła:
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163) [z dnia 18.03.2025].
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23.12.2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544 [z dnia 18.03.2025]>
