Obecnie coraz więcej osób decyduje się na podjęcie pracy za granicą. Nie zawsze jest to wynikiem wyłącznie ich własnej, autonomicznej woli. Często dochodzi bowiem do tzw. oddelegowywania pracowników przez pracodawców do pracy zagranicznej. Czas trwania takiej delegacji jest zróżnicowany i zależy od wielu czynników. Generalnie jednak, jeśli doszło do wysłania pracownika do pracy za granicą, warto pamiętać o tym, że decyzja ta niesie za sobą rozmaite konsekwencje oraz dodatkowe zobowiązania dla pracodawców. Nie każdy przełożony zdaje sobie z tego sprawę tak do końca, dlatego warto przybliżyć nieco te zagadnienia zwłaszcza pracodawcom oraz pracownikom, których w najbliższym czasie czeka wyjazd służbowy za granicę.
Delegowanie pracowników do pracy za granicą – nowe ustawodawstwo
W czerwcu 2020 roku Sejm opublikował na swojej stronie projekt ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych usług. W świetle nowego prawa wszystkie obowiązujące dotychczas przepisy w tej sprawie miały zostać dostosowane do dyrektywy wydanej dnia 28 czerwca 2018 roku przez Radę UE, która zmieniła obowiązujące dotychczas uregulowania odnoszące się do delegowania pracowników w ramach wykonywanych usług zawarte w dyrektywie 96/71/WE Wspomniane zmiany odnosiły się przede wszystkim do czasu oddelegowania pracowników za granicę, a także wysokości wynagrodzeń tych osób. Oczywiście, bardzo ważne było też ujednolicenie przepisów obowiązujących w Polsce i w Unii Europejskiej. Ostatecznie nowe regulacje weszły w życie 30 lipca 2020 roku.
Czas oddelegowania
Dotychczas w polskim ustawodawstwie nie było jednoznacznie zdefiniowane, ile czasu powinna trwać delegacja pracowników za granicę. To oznaczało, że pracodawca mógł samodzielnie podejmować decyzję co do tego, jak długo podwładny będzie przebywał poza domem Obecnie także ma prawo do samodzielnego rozstrzygania tych kwestii. Warto jednak pamiętać, że w świetle nowego prawa pracownik może przebywać za granicą maksymalnie przez okres 1 roku w ramach wspomnianej delegacji.
Można zdecydować się na przedłużenie tego czasu, ale w takiej sytuacji pracownik musi mieć zapewnione dokładnie takie same warunki płacy i pracy, jak ma to miejsce w przypadku obywateli danego kraju (jeśli są one gorsze niż w Polsce, wtedy w grę wchodzi zasada korzystności, zgodnie z którą pracownicy mogą liczyć na lepsze warunki pracy podobne do tych, które są w Polsce) . Generalnie rzecz ujmując, czas delegacji może zostać zatem wydłużony z 1 roku do 18 miesięcy. Jeśli pracownicy regularnie zastępują się na tym samym stanowisku pracy, wówczas wspomniany czas łączy się w jedną całość (nie liczy się on zatem osobno dla każdego pracownika, ale łącznie dla wszystkich).
Zasada równego traktowania wszystkich osób
Zgodnie z nowymi uregulowaniami prawnymi pracownikom oddelegowanym do racy za granicą przysługują dokładnie takie same prawa jak w Polsce. Dotyczy to np. prawa do dni wolnych, płatnych urlopów, pracy młodocianych, czasu pracy i odpoczynku, jak również wynagrodzenia za pracę w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych, a także zwrotu kosztów delegacji.
Wynagrodzenie pracowników oddelegowanych do zagranicznej pracy
Dotychczas pracownicy oddelegowani do pracy zagranicznej mogli liczyć na pensję w wysokości minimalnej płacy pracowników w danym kraju. Zasada ta została zmieniona w nowym prawie. Od tej pory pracownikowi oddelegowanemu do zagranicznej pracy należą się pieniądze w takiej samej wysokości, jaką pobierają rodzimi pracownicy danego kraju mający taki sam bądź podobny staż pracy oraz pracujący na tym samym stanowisku pracy. Zasada ta brzmi: „ta sama praca za tę samą płacę”.
Państwowa Inspekcja pracy – rola nie do przecenienia
W związku z nowo wprowadzonymi zmianami doszło do poszerzenia kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy. Organ ten musi współpracować z podobnymi organami innych pastw w zakresie przeprowadzania kontroli zakładów pracy, informowania o rzeczywistych warunkach pracy i płacy pracowników delegowanych z Polski, jak również powiadamiania o różnych wykrytych nieprawidłowościach w tym względzie.
Pandemia koronawirusa a nowe uregulowania prawne
Warto mieć świadomość, że nowelizacje wprowadzono w trudnym czasie, gdy Polska oraz cała Europa mierzy się z pandemią koronawirusa. Stąd też wprowadzanie nowych przepisów w wielu przypadkach jest bardzo utrudnione, a przedsiębiorstwa mają zazwyczaj pewne problemy z ich wcielaniem w życie. Państwa Unii Europejskiej w praktyce też mają kłopot z wprowadzeniem wszystkich zmian w życie, tym bardziej, że nowa legislacja nastąpiła w ciągu roku kalendarzowego. Niemniej jednak podjęto wszystkie niezbędne starania w tym względzie.
Reasumując, od 2020 roku pracownicy oddelegowani do wykonywania obowiązków służbowych za granicą mogą liczyć na lepsze warunki pracy i płacy. Co do zasady, powinny być one zbliżone do tych, które obowiązują rodzimych pracowników danego kraju. Jeśli jednak korzystniejsze dla pracownika są rozwiązania stosowane w Polsce, w takiej sytuacji warto pozostawić wcześniejsze rozwiązania prawne.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
