Telepraca i praca zdalna pojawiły się wraz z rozwojem nowych technologii umożliwiających wykonywanie wielu obowiązków biurowych poza siedzibą macierzystego zakładu pracy. W praktyce funkcjonują one w organizacji czasu pracy od dłuższego czasu, przynajmniej od kilkunastu lat. Największą popularność zdobyły one sobie jednak wraz z pojawieniem się pandemii koronawirusa w 2020 roku. W obliczu stałego zagrożenia epidemicznego wielu pracodawców zgodnie zresztą z obowiązującym prawem zdecydowało się zmienić formę wykonywania obowiązków służbowych, tworząc tzw. home office. Mimo wszystko część osób jednak nie do końca jeszcze zdaje sobie sprawę z tego, że telepraca nie jest tożsamym pojęciem z pracą zdalną. Nie znają też do końca zasad jej wykonywania. Warto zatem dowiedzieć się wszystkiego na temat wykonywania zadań służbowych poza zakładem pracy.
Czym jest telepraca?
O wykonywaniu telepracy możemy mówić tylko w ściśle określonych przez obowiązujące prawo okolicznościach. Zgodnie z odpowiednimi regulacjami zawartymi w Kodeksie pracy telepracę wykonuje się regularnie poza zakładem pracy za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Telepracownik jest zobowiązany do realizacji określonych zadań i projektów oraz przesyłania efektów swojej pracy do pracodawcy w umówionym wcześniej terminie.
Podstawowe warunki telepracy
Zasadniczo telepraca odbywa się w oparciu o określone kryteria, do których zalicza się regularność wykonywania obowiązków służbowych poza siedzibą firmy (tzw. zakładem pracy), a także wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej. Aby dana praca mogła zostać uznana za telepracę, należy wykonywać ją albo wyłącznie poza zakładem pracy albo regularnie w okresach uzgodnionych przez pracodawcę. Dotyczy to także pracy wykonywanej zdalnie w regularnych odstępach czasu, np. w poniedziałki i wtorki. Telepraca może być także wykonywana naprzemiennie, np. co drugi dzień lub co drugi tydzień.
Z kolei zakładem pracy jest teren należący do pracodawcy lub wynajmowany przez niego w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Teren taki jest wyposażony we wszelkie maszyny, narzędzia, sprzęt komputerowy i inne przedmioty niezbędne do realizacji obowiązków służbowych. Takim terenem mogą być np. biura albo hale produkcyjne. Telepraca nie musu być koniecznie wykonywana w domu. Może to być każde inne miejsce poza zakładem pracy.
Telepraca wykonywana jest za pośrednictwem komputera i innego sprzętu umożliwiającego komunikowanie się pomiędzy pracownikiem i pracodawcą na odległość oraz przesyłanie efektów pracy droga zdalną. Chodzi tutaj głównie o pocztę elektroniczną oraz inne komunikatory internetowe.
Czy telepraca jest dla każdego?
Telepraca nie jest zajęciem, które może wykonywać każdy pracownik. Wszystko zależy bowiem od rodzaju i charakteru pracy. Telepraca najlepiej sprawdza się w przypadku osób, które wykonują pracę biurową. Nie może ona być natomiast wykonywana np. przez policjanta, fryzjera czy kosmetyczkę. Nie wszystkie obowiązki biurowe da się także wykonywać zdalnie. Niektóre z nich wymagają bowiem obecności pracownika w zakładzie pracy.
Czym jest praca zdalna?
Pracy zdalnej nie można utożsamiać z telepracą. W obowiązujących przepisach prawnych trudno bowiem znaleźć reguły dotyczące jej wykonywania. Z uwagi na pandemię wprowadzono tylko szczątkowe regulacje, które zasadniczo nie załatwiają wszystkich kwestii związanych z takim trybem wykonywania pracy.
Praca zdalna wykonywana jest poza zakładem pracy okazjonalnie, w porozumieniu z pracodawcą i na określonych przez niego zasadach. Do takich przypadków dochodzi sporadycznie w określonych sytuacjach (np. podwładny prosi przełożonego, aby wyjątkowo mógł realizować swoje obowiązki danego dnia nie w zakładzie pracy, ale np. w domu. Wtedy łączy się z firmową siecią za pomocą intranetu) Takie sytuacje mają jednak charakter incydentalny. Gdyby nabrały one cech regularności, wówczas w grę wchodzi telepraca.
Przepisy dotyczące pracy zdalnej wprowadzone w związku z pandemią koronawirusa
W związku z pandemią wprowadzono przepisy dotyczące pracy zdalnej. Zgodnie z nimi pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej tylko wtedy, gdy dysponuje on stosownymi umiejętnościami oraz niezbędnymi środkami technicznymi do wykonywania określonych obowiązków służbowych poza miejscem pracy. Nie musi ona być wykonywana przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Zlecenie pracy zdalnej można wydać tylko na czas określony. Dotyczy to wyłącznie czasu, kiedy panuje stan zagrożenia epidemicznego albo stan epidemii, a także okresu trzech miesięcy po ich odwołaniu. Pracę zdalną można wykonywać nie tylko w domu, ale również w innych miejscach (np. kawiarni, bibliotece).
Sprzęt wykorzystywany przy telepracy
Jeśli pracownik regularnie wykonuje pracę poza zakładem pracy, od pracodawcy wymaga się, aby zapewnił mu odpowiedni ku temu sprzęt oraz oprogramowanie. W praktyce jednak nie zawsze jest to możliwe. W sytuacji, gdy pracownik wykonuje pracę zdalną na swoim prywatnym urządzeniu, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu w określonej wysokości.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
