W ostatnich latach ogromną popularnością cieszą się tzw. transakcje wirtualne, w ramach których dokonuje się obrotu kryptowalutami. Z biegiem lat jednak i następującym rozwojem technologicznym zakres takich transakcji systematycznie się zwiększa. Handel wirtualnymi przedmiotami w sieci internetowej zatacza coraz szersze kręgi i wydaje się, że proces ten wraz z upływem czasu będzie się jeszcze pogłębiał. Obecnie wirtualne transakcje handlowe dla wielu osób stały się jedynym bądź dodatkowym źródłem dochodu. W takiej sytuacji pojawia się jednak konieczność rozliczenia osiąganych z tego tytułu zysków w świetle obowiązującego prawa podatkowego. Warto zatem zastanowić się nad tym, w jaki sposób opodatkowane są wirtualne transakcje oraz co to oznacza w praktyce dla podatników.
Sprzedaż bez działalności gospodarczej
Handel wirtualnymi przedmiotami zwykle nie przybiera zorganizowanego charakteru, co oznacza, że odbywa się ona bez prowadzenia formalnej działalności gospodarczej. W takiej sytuacji można skorzystać z jednej z dwóch dostępnych opcji rozliczania uzyskiwanych tą metodą dochodów. Ponieważ sprzedaż wirtualnych dóbr dotyczy głównie gier komputerowych w przypadku, gdy regulamin danej zabawy pozwala na sprzedaż określonych przedmiotów istniejących jedynie w postaci wirtualnej, wówczas uzyskuje się tzw. przychód z innych źródeł. Może to być również zysk osiągnięty na skutek odpłatnego zbycia praw majątkowych.
Niezależnie od wybranej przez podatnika opcji rozliczania dochodów z handlu wirtualnego przychód opodatkowuje się w oparciu o skalę podatkową 18% lub 32%. Wspomniany przychód należy uwzględnić w zeznaniu podatkowym za dany rok rozliczeniowy, zamieszczając stosowne zapisy w deklaracji PIT-36. Warto pamiętać o tym, że jeśli wydatki na nabycie wirtualnych przedmiotów posiadają odpowiednie udokumentowanie, można je także efektywnie odliczyć od uzyskanego przychodu.
Sprzedaż wirtualna dokonywana przez osoby małoletnie
Przedmioty funkcjonujące w wirtualnym świecie w wielu wypadkach sprzedawane są przez osoby, które nie ukończyły jeszcze 18 roku życia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami uzyskane w ten sposób przez dzieci i młodzież dochody wlicza się do przychodów uzyskiwanych przez ich rodziców lub opiekunów prawnych. Oznacza to zobowiązanie wspomnianych osób dorosłych do uwzględniania uzyskanych w wyniku transakcji wirtualnych dochodów w składanych przez nich co roku zeznaniach podatkowych PIT. Należy przy tym pamiętać także o konieczności opłacenia w takim przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych. Jego wysokość w większości przypadków szacuje się na 1% całkowitej wartości zrealizowanej transakcji sprzedażowej.
Działalność handlowa w ramach funkcjonowania firmy
Sprzedaży wirtualnych przedmiotów można dokonywać także w ramach odpowiednio zorganizowanej działalności gospodarczej. Ponieważ tego rodzaju transakcje zaliczają się do kategorii działalności o charakterze usługowym, w takim przypadku możliwe jest rozliczanie czynności handlowych w oparciu o ryczałt ewidencjonowany.
Opodatkowanie w tej sytuacji wynosi 3%, pod warunkiem jednak wcześniejszego istnienia wystawionych na sprzedaż przedmiotów, które w międzyczasie nie uległy też żadnej modyfikacji. Samodzielne wytworzenie danego towaru obciążone jest natomiast stawką 8,5%. Wyższe stawki podatkowe sięgające 17% dotyczą natomiast sytuacji, gdy przedmiot został samodzielnie wytworzony przez podatnika, co wiązało się z koniecznością zainstalowania przez niego dodatkowych programów komputerowych. Oczywiście, w zależności od indywidualnych preferencji można także wybrać inne formy opodatkowania. Obowiązują przy tym standardowe terminy wyboru formy opodatkowania ustalone na 20 stycznia lub 20 dnia miesiąca po miesiącu, w którym doszło do rozpoczęcia działalności.
VAT
Transakcje wirtualne zalicza się do sprzedaży usług elektronicznych. W prawie podatkowym oznacza to konieczność opłacania stawki podatku VAT w wysokości 23%. Mniejsze firmy, których roczny obrót z tytułu handlu wirtualnymi przedmiotami nie przekroczył limitu 200 tys. zł, mają możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego (w takim wypadku do wartości zrealizowanej sprzedaży nie dolicza się kwoty podatku. Przekroczenie obowiązujących limitów oznacza natomiast konieczność zapłaty należnego podatku VAT.
Prawa autorskie
Podlegające obrotowi handlowemu wirtualne przedmioty realizowane są za pomocą określonych programów komputerowych, których dotyczy ochrona praw autorskich. W teoretycznym ujęciu oznacza to, że użytkownik może z nich korzystać, ale nie wolno mu rozpowszechniać nielegalnie ani samych programów, ani wykonanych za ich pomocą przedmiotów. Stosowne zapisy znajdują się w podpisanej przez sprzedawcę wirtualnych przedmiotów umowie licencyjnej. W tej sytuacji sprzedaż dóbr wirtualnych może nabrać znamion nielegalności. W praktyce jednak sytuacje takie należą do rzadkości.
Ogółem rzecz biorąc, zasady rozliczania transakcji wirtualnych zależą od charakteru tych czynności oraz zdolności do pełnych czynności prawnych osób, które je dokonują.
Autor: Łukasz Stachurski
