Zamiast odwrotnego obciążenia, dla niektórych branż, już od 1 listopada 2019 zacznie obowiązywać mechanizm podzielonej płatności w obrocie towarami w transakcjach krajowych. Obowiązkowy dopisek na zwykłej fakturze VAT będzie obowiązywał przedsiębiorstwa do tej spory stosujące mechanizm odwrotnego obciążenia. Zmiany mają wyeliminować nadużycia w rozliczeniach VAT.
Czego dotyczą zmiany?
Nowo wprowadzono przepisy obowiązują wszystkie transakcje wykonane po 31.10.2019, w tym dostarczenie towarów, świadczenie usług czy wystawienie faktury po tym terminie oznacza konieczność zastosowania mechanizmu podzielonej płatności dla transakcji powyżej 15 tysięcy złotych brutto, w których choć jedną pozycją jest towar z załącznika numer 15 znowelizowanej ustawy o VAT. Załącznik numer 15 ustawy zawiera około 150 towarów objętych obowiązkiem zastosowania split payment, są to m.in. produkty węglowe, węgiel brunatny i kamienny, części i akcesoria do pojazdów silnikowych, urządzenia i maszyny elektryczne. Zmiana przepisów dotyczy jedynie transakcji B2B, wykonywanych pomiędzy dwoma podatnikami VAT (bez względu na status podatnika VAT odbiorcy). Na wystawionej fakturze konieczne jest dodanie dopisku o użyciu mechanizmu podzielonej płatności. Jego brak skutkować będzie sankcjami prawnymi i finansowymi. Dodatkowo, brak dopisku na fakturze nie zwalnia odbiorcy z użycia mechanizmu podzielonej płatności.
Sankcje i konsekwencje prawne niestosowania się do przepisów
Wszystkie kary i sankcje związane z nieprzestrzeganiem lub niestosowaniem się do zmian dotyczących mechanizmu podzielonej płatności pomimo obowiązku ustawowego, będą nakładane na przedsiębiorstwa od 1 stycznia 2020 roku. Dla odbiorcy obejmują one przede wszystkim brak możliwości wliczenia poniesionego wydatku do kosztów przedsiębiorstwa, sankcje o wartości 30% VAT wskazanego na fakturze oraz kara grzywny za wykroczenie skarbowe lub karze grzywny do 720 stawek dziennych. Dla sprzedającego niezastosowanie oznaczeń dotyczących mechanizmu podzielonej płatności będzie skutkowało sankcją w wysokości 30% wartości VAT (ze wskazanej faktury) oraz kara grzywny do 180 stawek dziennych. Dodatkową sankcją dla obu stron transakcji będzie solidarna odpowiedzialność w rozliczeniach VAT. Oznacza to, że zarówno nabywca, jak i sprzedawca będzie odpowiedzialny za zaległości w VAT z tytułu zrealizowanych transakcji. Ta ostatnia zasada dotyczy również transakcji poniżej kwoty 15 tysięcy złotych. Przepisy dotyczą również podmiotów zagranicznych, nieposiadających siedziby w Polsce, ale dokonujących transakcji na terenie kraju.
Oprócz kar i sankcji przewidzianych za niestosowanie się do nowelizacji ustawy o VAT istnieją również dobre wiadomości dla przedsiębiorców. Od strony ustawodawcy oczywistym pozytywem i motywacją zmiany przepisów jest zmniejszenie nadużyć w rozliczeniach VAT, dla firm nowe przepisy niosą możliwość rozliczenia innych danin (ZUS, PIT, akcyza) ze środków zgromadzonych na rachunkach rozliczeniowych VAT. Wiąże się to jednak z tym, że w przypadku problemów finansowych przedsiębiorstwa, Urząd Skarbowy będzie mógł wykonać egzekucję z rachunków VAT na wcześniej wymienione daniny.
