Wprowadzony w 2022 roku Polski Ład oznacza nie tylko szereg zmian w obowiązującym do tej pory prawie podatkowym. Szeroko zakrojone modyfikacje dotyczą także kwestii transakcji gotówkowych, czyli rozliczeń finansowych dokonywanych za pomocą gotówki, czy to w postaci monet, czy też banknotów w konkretnej walucie – polskiej lub zagranicznej. Zmiany dotyczące zagadnienia fizycznego obrotu pieniędzmi wprowadzono w 2022 roku, jednak staną się one obowiązujące dopiero w styczniu 2023 roku. Nowelizacja przepisów ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Dlatego też obniżono limit transakcji gotówkowych przeprowadzanych zarówno między firmami, jak i między przedsiębiorstwem a klientami prywatnymi. Warto dowiedzieć się, jakie zmiany wprowadzono i jakie mają one znaczenie dla biznesu w Polsce.
Transakcje gotówkowe w Polsce do końca 2022 roku
Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie Prawo przedsiębiorców transakcje gotówkowe przeprowadzane przez osoby prowadzące własną działalność gospodarczą podlegają określonym limitom. Wykonywanie albo przyjmowanie płatności związanych ze sprzedażą towarów lub usług albo zakupem niezbędnych surowców i materiałów muszą odbywać się za pomocą rachunku płatniczego wówczas, gdy wartość transakcji przekracza 15 tys. zł.
Do końca 2022 roku takie ograniczenie odnosi się wyłącznie do transakcji B2B, czyli pomiędzy przedsiębiorcami (także polskimi i zagranicznymi), nie dotyczy ono natomiast tych transakcji, w których jedną ze stron są osoby fizyczne. Przedsiębiorstwa biorące udział w transakcji są zatem zwolnione z konieczności przelania określonej sumy pieniędzy na konto sprzedawcy wtedy, gdy kwota transakcji jest niższa niż 15 tys. zł.
Co istotne, zapłaty należy dokonać z firmowego rachunku bankowego. Zapłata może odbyć się za pomocą zlecenia przelewu, płatności w systemie BLIK oraz karty płatniczej. Nałożone limity odnoszą się do jednorazowej wartości transakcji, niezależnie od ilości wykonanych w jej ramach tej transakcji. Dotyczy to także transakcji wyrażonych w walutach obcych, które przelicza się na złotówki według kursu obowiązującego w ostatnim dniu roboczym przed dokonaniem transakcji. Ustalaniem średnich kursów zajmuje się NBP.
Transakcje gotówkowe B2B od 2023 roku
Począwszy od stycznia 2023 roku wspomniany limit 15 tys. zł dla możliwości przeprowadzania transakcji w formie gotówkowej zostanie obniżony do 8 tys. zł. Dokonywanie i przyjmowanie płatności musi zawsze odbywać się za pomocą bankowych rachunków płatniczych wówczas, gdy transakcja odbywa się pomiędzy właścicielami firm, a także wtedy, gdy jednorazowa wartość transakcji wynosi co najmniej 8000 zł. Jeśli przedsiębiorca nie dostosuje się do wspomnianych limitów, w takim przypadku nie ma możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu części kwoty wykraczającej poza kwotę 8000 zł. Jeśli podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów kwotę powyżej 8000 zł, którą opłacił gotówką, a nie przelewem, wówczas musi on odpowiednio zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo zwiększyć przychody, jeśli nie ma możliwości zmniejszenia kosztów.
Limity transakcji gotówkowych B2C od 2023 roku
W transakcjach prowadzonych między przedsiębiorcami a osobami prywatnymi do końca 2022 roku nie obowiązują żadne limity gotówkowe. Klienci mogą zatem dokonywać płatności w dowolnej formie, niezależnie od tego, jak jest ona wysoka. Od 2023 roku zgodnie z planowanymi zmianami ten stan rzeczy jednak ulegnie zmianie. Nowy limit będzie wynosił 20 tys. zł. Transakcja opiewające co najmniej na tę kwotę będą musiały zostać opłacone tylko na rachunek płatniczy firmy. Jeśli przedsiębiorca nie zastosuje się do nowych regulacji w tym względzie, musi liczyć się z koniecznością uznania tej kwoty za dodatkowy przychód z działalności gospodarczej. W praktyce oznacza to wymóg zapłacenia dodatkowego podatku od wspomnianej kwoty.
Funkcjonowanie transakcji gotówkowych w świetle nowych przepisów
Wprowadzenie ograniczeń ukierunkowane jest na realizację trzech głównych założeń. Jednym z nich jest objęcie większą kontrolą urzędów skarbowych nad przepływami środków finansowych na kontach bankowych przedsiębiorstw. Ponadto zmiany te mają na celu zatrzymanie rozszerzania się problemu szarej strefy. Zasadniczym celem wprowadzenia tego typu zmian było też zwiększenie wpływów podatkowych do budżetu państwa. Nowe regulacje będą stanowić pewne utrudnienie przede wszystkim dla małych przedsiębiorców, którzy większość transakcji muszą odbywać w formie bezgotówkowej.
Ile wynosi VAT?
Transakcje zawarte na kwotę powyżej wspomnianych limitów (obecnie 15 tys. zł, a później 8 tys. zł) muszą być opłacone metodą podzielonej płatności. Jeśli ten obowiązek nie zostanie spełniony, w takim przypadku podatnik musi mieć świadomość utraty możliwości odliczenia podatku naliczonego. Trzeba też zwrócić uwagę na płatności przekazywane na rachunki bankowe spoza białej listy. Wprowadzone limity w zasadniczy sposób wpływają na konieczność weryfikacji rachunków bankowych do transakcji o wartości wyższej niż kwota wskazana w ustawie Prawo Przedsiębiorców.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
