Limit zwolnienia z VAT - do jakiej kwoty obowiązuje?

Limit zwolnienia podmiotowego z VAT na 2025 rok będzie wynosił podobnie jak na 2024 rok – 200 000 zł. Niemniej nie wszystkich podatników będzie obowiązywał limit 200 000 zł. Podatnicy, którzy dopiero co otwierają działalność gospodarczą oraz podatnicy prowadzący już działalność przedmiotowo zwolnioną z VAT, ale rozpoczynający drugi profil działalności nie korzystającej z tego zwolnienia będą musieli ustalić limit zwolnienia na drodze proporcji. O co dokładnie chodzi?

Co oznacza zwolnienie z VAT

Zwolnienie z VAT oznacza przede wszystkim, że sprzedaż prowadzona w ramach działalności gospodarczej (niekiedy i poza nią) jest zwolniona z obowiązku opodatkowania podatkiem VAT (do wartości sprzedaży nie dolicza się w ogóle podatku VAT). Zwolnienia z opodatkowania VAT ustawodawca określił w art. 113 oraz w art. 43 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT).

Zwolnienie z VAT może mieć charakter:

1. podmiotowy – ze względu na nieprzekroczenie rocznego limitu wartości sprzedaży w kwocie 200 000 zł (na mocy art. 113 ust. 1 oraz 9 ustawy o VAT),
2. przedmiotowy – ze względu na wykonywanie rodzaju sprzedaży zwolnionej ustawowo z VAT (na mocy art. 43 ust. 1 ustawy o VAT).

Limit zwolnienia z VAT dotyczy tylko i wyłącznie zwolnienia podmiotowego z VAT. Jeżeli podatnik prowadzący działalność sprzedaje towary lub usługi zwolnione (przedmiotowo) z obowiązku opodatkowania podatkiem VAT, wówczas nie występuje żaden limit, którego przekroczenie powodowałoby obowiązek rejestracji do VAT. Co jednak, gdy prowadzi tylko sprzedaż zwolnioną przedmiotowo z VAT i rozpocznie w ciągu roku sprzedaż innych towarów lub usług, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego z VAT? O tym w dalszej części publikacji.

Przekroczenie w ubiegłym roku limitu 200 000 zł oznacza obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT. Należy podkreślić, iż gdy podatnik zwolniony podmiotowo z VAT dokona sprzedaży, która spowoduje przekroczenie rocznego limitu 200 000 zł wówczas w całości tę sprzedaż ma obowiązek opodatkować podatkiem VAT.

Przykład 1

Przedsiębiorca od 2 lat prowadzi działalność gospodarczą świadcząc usługi serwisu sprzętu komputerowego. Od dnia jej rejestracji korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. W okresie od 1 stycznia 2024r. do końca września 2024r. uzyskał przychód ze sprzedaży w kwocie 189 000 zł. Dnia 2 października 2024r. wykonał usługi i wystawił fakturę na kwotę 16 000 zł. Sprzedaż ta spowoduje przekroczenie rocznego limitu wartości sprzedaży 200 000 zł. Jeszcze przed tą sprzedażą, a więc przed 2 października 2024r. podatnik powinien zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Natomiast transakcję sprzedaży z dnia 2 października 2024r. powinien w pełni, a więc całe 16 000 zł opodatkować podatkiem VAT (w tym przypadku według stawki 23% VAT).

Przykład 2

Przedsiębiorca od 4 lat prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu ratownictwa medycznego. Od dnia jej rejestracji korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. W okresie od 1 stycznia 2024r. do końca sierpnia 2024r. uzyskał przychód ze sprzedaży w kwocie 197 500 zł. Dnia 4 września 2024r. wykonał usługę o wartości 2 800 zł. Pomimo przekroczenia rocznego limitu sprzedaży podatnik nadal będzie mógł korzystać ze zwolnienia z VAT w stosunku do sprzedaży usług ubezpieczeniowych.

Zwolnienie przedmiotowe z VAT nie podlega żadnym ograniczeniom wartości sprzedaży, której przekroczenie spowoduje obowiązek rejestracji do VAT. Warto w tym miejscu podkreślić, iż w przypadku gdy podatnik zwolniony podmiotowo z VAT nie przekroczy rocznego limitu 200 000 zł ale rozpocznie sprzedaż towarów lub usług objętych obowiązkiem opodatkowania VAT (już od pierwszej sprzedaży) to będzie musiał dokonać rejestracji jako czynny podatnik VAT jeszcze przed pierwszą sprzedażą tych towarów lub usług (art. 113 ust. 13 ustawy o VAT).

Patrząc jeszcze na limit zwolnienia podmiotowego nasuwa się jednak pewna wątpliwość. Czy zawsze każdego podatnik korzystającego ze zwolnienia podmiotowego z VAT obowiązuje limit wartości sprzedaży 200 000 zł rocznie?

Jakich transakcji nie dotyczy limit zwolnienia podmiotowego z VAT

Trzeba poruszyć niezwykle ważną kwestię a mianowicie czy cała wartość sprzedaży jaką osiągnie podatnik powinna być wliczana (porównywana) do limitu 200 000 zł? Otóż nie.

Na mocy art. 113 ust. 2 ustawy o VAT do limitu wartości sprzedaży 200 000 zł nie należy wliczać:

• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
• wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu na terytorium RP,
• sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium RP,
• sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych,
• sprzedaży towarów lub usług zwolnionych przedmiotowo z VAT (art. 43 ust. 1 ustawy o VAT) z wyjątkiem:

• transakcji związanych z nieruchomościami,
• usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT,
• usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych, a więc stanowią główny (przeważający) przedmiot świadczonej usługi.

Limit zwolnienia podmiotowego z VAT nie zawsze będzie wynosił 200 000 zł – rozpoczęcie kolejnej działalności

Limit zwolnienia podmiotowego z VAT nie zawsze będzie wynosił 200 000 zł bowiem będzie to zależeć od konkretnej sytuacji podatnika.

Powyższy przepis dotyczy dwóch typów podatników:

1. rozpoczynających działalność gospodarczą w trakcie roku (nie od początku roku, czyli od 1 stycznia),
2. prowadzących już działalność gospodarczą przedmiotowo zwolnioną z VAT i rozpoczynających kolejny (rodzaj) przedmiot działalności nie korzystającej z przedmiotowego zwolnienia z VAT (w stosunku, do którego obowiązuje ustalenie w proporcji limitu zwolnienia podmiotowego z VAT).

Przykład 3

Przedsiębiorca od początku 2022 roku prowadzi działalność gospodarczą świadcząc usługi fizjoterapii. Jest to główny i jedyny przedmiot działalności. Od dnia jej rejestracji korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Podatnik od 1 czerwca 2024r. rozpoczął kolejny rodzaj działalności (w ramach już prowadzonej) polegający na sprzedaży materacy ortopedycznych, która to podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z VAT). Niemniej podatnik ma prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT, jednakże limit w tym wypadku nie będzie wynosił 200 000 zł.

Ile on będzie wynosił?

Najpierw trzeba będzie ustalić datę rozpoczęcia w trakcie roku kolejnego rodzaju działalności w postaci sprzedaży materacy ortopedycznych. W tym wypadku jest to 1 czerwca 2024r. Zatem liczba dni prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży materacy ortopedycznych do końca 2024 roku wynosi: 214. Liczba dni roku 2024 wynosi: 366

Limit zwolnienia na 2024 wynosi: 116 939,89 zł (214 / 366 x 200 000 zł)

W kolejnym roku limit zwolnienia z VAT wyniesie 200 000 zł.

Przykład 4

Przedsiębiorca od początku 2021 roku prowadzi działalność gospodarczą świadcząc usługi ubezpieczeniowe. Jest to główny i jedyny przedmiot działalności. Przedsiębiorca nie jest agentem ubezpieczeniowym. Od dnia jej rejestracji korzysta ze zwolnienia podmiotowego limitu z VAT. Podatnik od początku prowadzenia działalności nie przekroczył limitu zwolnienia podmiotowego z VAT.

W okresie od 1 stycznia 2024r. do końca września 2024r. uzyskał przychód ze sprzedaży w kwocie 188 000 zł. Dnia 3 października 2024r. sprzedał polisę o wartości 12 500 zł.  Pomimo tego, że usługi ubezpieczeniowe są zwolnione przedmiotowo z VAT to w przypadku, gdy u podatnika są one świadczeniem głównym (nie o charakterze pomocniczym) wówczas wliczają się do limitu 200 000 zł.

Zatem w tym przypadku nastąpi przekroczenie limitu 200 000 zł, a więc obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT. W tym miejscu należy jeszcze wspomnieć o pewnej kwestii.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwolnieniu (przedmiotowemu) z opodatkowania podatkiem VAT podlegają usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie:

• zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zatem tylko w powyższej konfiguracji świadczenie usług ubezpieczeniowych będzie korzystało ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. W innej konfiguracji, gdy będzie głównym przedmiotem świadczonej usługi to będzie wliczane do limitu zwolnienia podmiotowego z VAT i w przypadku jego przekroczenia podatnik będzie zobligowany do rejestracji do VAT.

W tej kwestie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w poniższej interpretacji indywidualnej z dnia 24.11.2023r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.430.2023.1.IG, w której wskazał, że „(…) Głównym przedmiotem wykonywanej przez Państwa działalności są usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń, z którymi zawierają Państwo odpowiednie umowy agencyjne i w stosunku do których, występują jako agent ubezpieczeniowy. Zgodnie z umowami zawieranymi z zakładami ubezpieczeń, zakłady te zlecają Państwu świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w odniesieniu do produktów wskazanych w umowach. Są Państwo uprawnieni do wykonywania czynności agencyjnych na podstawie pełnomocnictw udzielanych przez ubezpieczycieli.

Są Państwo zarejestrowani w Rejestrze Pośredników Ubezpieczeniowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego jako agent ubezpieczeniowy.

Celem wykonywanych przez Państwa czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego jest doprowadzenie do zawarcia przez klienta umowy ubezpieczenia. Do czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego jakie wykonują Państwo w imieniu lub na rzecz zakładów ubezpieczeń zaliczyć można m.in. pozyskiwanie klientów, wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia oraz zawieranie umów ubezpieczenia oraz uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów, także w sprawach o odszkodowanie, jak również organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.

Realizując swoje obowiązki wynikające z umów agencyjnych, wykonują Państwo poniższe działania, których celem jest doprowadzenie do zawarcia przez klientów umowy ubezpieczenia z konkretnym zakładem ubezpieczeń:

• okazanie klientowi dokumentów potwierdzających umocowanie oraz uprawnienia osoby wykonującej czynności agencyjne;
• wykonanie obowiązków informacyjnych z zakresu ochrony danych osobowych oraz formy komunikacji;
• przeprowadzenie analizy potrzeb i wymagań klienta poprzez analizę produktów ubezpieczeniowych znajdujących się w ofercie zakładów ubezpieczeń (ew. wariantów produktu) pod kątem ustalonych wymagań i potrzeb klienta oraz oferty zawarcia umowy ubezpieczenia w oparciu o wyniki analizy potrzeb;
• doręczenie klientowi dokumentacji związanej z proponowaną umową ubezpieczeniową (oferta, Ogólne Warunki Umowne - OWU, Insurance Product Information Documentation - IPID, klauzula RODO, informacje o Spółce);
• przygotowanie noty pokrycia i wniosku o ubezpieczenie oraz doręczenie ich klientowi do podpisu;
• wygenerowanie w systemie transakcyjnym oraz doręczenie do klienta polisy po akceptacji wniosku o ubezpieczenie przez klienta.

Opracowali i wdrożyli Państwo specjalistyczny system informatyczny, który usprawnia i automatyzuje wykonywanie ww. czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, prowadzących do zawarcia umów ubezpieczenia z klientami. Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego z wykorzystaniem systemu informatycznego świadczone są w następujący sposób:

* zadawane są pytania i pozyskiwane są odpowiedzi dotyczące ryzyka ubezpieczeniowego, z uwzględnieniem kryteriów determinujących adekwatność produktu ubezpieczeniowego dla danego ubezpieczonego; proces zadawania pytań i pozyskiwania odpowiedzi odbywa się w systemie informatycznym;

* przeprowadzają Państwo analizę potrzeb i wymagań klienta, która jest niezbędna do doprowadzenia do zawarcia umowy ubezpieczenia, wykorzystując do tego funkcjonalności systemu informatycznego;

* generowana jest oferta dla danego klienta, ukształtowana w zależności od danych wprowadzonych do systemu; wygenerowanie oferty odbywa się w systemie informatycznym;

* następuje zawarcie umowy ubezpieczenia obejmujące m.in. zarejestrowanie w systemie dokumentów ubezpieczenia takich jak wniosek o ubezpieczenie, polisa ubezpieczeniowa oraz karta produktu ubezpieczeniowego.

Z tytułu czynności agencyjnych (pośrednictwa) wykonywanych na rzecz zakładów ubezpieczeń, uzyskują Państwo od ubezpieczycieli wynagrodzenie w formie prowizji od zawartych ubezpieczeń. O ile świadczone usługi ubezpieczeniowe zakończą się podpisaniem umowy z klientem (ubezpieczającym), dodatkowym tytułem Państwa Wynagrodzenia za świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, jest opłata pobierana wprost od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia, czyli ubezpieczającego. Pobieranie tej opłaty przebiega zgodnie z wymaganiami przewidzianymi Ustawą o dystrybucji i jest w pełni dopuszczalne przez prawo.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości stwierdzić należy, że niewątpliwie wskazane przez Państwa czynności mają na celu doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy klientem a zakładem ubezpieczeń. Wskazane czynności nie ograniczają się jedynie do czynności administracyjnych czy technicznych, nie polegają też jedynie na przekazywaniu informacji stronom transakcji.

Biorąc zatem pod uwagę powołane wcześniej przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi, opisane we wniosku, spełniają definicję usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. W związku z tym, opłata pobierana wprost od klienta zawierającego umowę ubezpieczenia (Wynagrodzenie), stanowi wynagrodzenie za czynności podlegające zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. (…).”

Limit zwolnienia podmiotowego z VAT nie zawsze wyniesie 200 000 zł, czyli o podatnikach rozpoczynających działalność

Limit 200 000 zł uprawniający do zwolnienia podmiotowego z VAT dotyczy podatników, którzy prowadzili działalność przez cały rok, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności i podatników, w drugim i kolejnym roku prowadzenia działalności, jeżeli w pierwszym roku otworzyli działalność w trakcie roku (w dniu innym niż 1 stycznia). Limit 200 000 zł nie dotyczy podatników rozpoczynających w trakcie roku działalność gospodarczą, czyli od innego dnia niż od 1 stycznia danego roku. Limit 200 000 zł u tych podatników należy ustalić proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności.

Powyższy limit nie dotyczy także podatników, którzy rozpoczną sprzedaż towarów lub usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. W takim wypadku jeszcze przed pierwszą sprzedażą tych towarów lub usług mają obowiązek rejestracji jako czynni podatnicy VAT.

Limit zwolnienia podmiotowego 200 000 zł u podatników rozpoczynających prowadzenie działalności w trakcie roku należy liczyć w proporcji do okresu prowadzenia działalności rozpoczynającego się:

1. w przypadku podatników wpisanych do CEIDG – od dnia rozpoczęcia (rejestracji) działalności,
2. w przypadku podatników wpisanych do KRS – od dnia ich wpisu do KRS.

Przykład 5

Spółka jawna została wpisana do KRS z dniem 27 września 2024r. Spółka zajmuje się sprzedaż akcesoriów do smartfonów i smartwatchów. Jaki limit zwolnienia podmiotowego z VAT obowiązuje spółkę na rok 2024? Liczba dni prowadzenia działalności do końca 2024 roku wynosi: 96. Liczba dni roku 2024 wynosi: 366 Limit zwolnienia na 2024 wynosi: 52 459,02 zł (96 / 366 x 200 000 zł) W kolejnym roku limit zwolnienia z VAT wyniesie 200 000 zł.

Przykład 6

Osoba fizyczna rozpoczęła działalność (zgodnie z wpisem w CEIDG) z dniem 20 września 2024r. Podatnik naprawia sprzęt RTV i AGD. Jaki limit zwolnienia podmiotowego z VAT obowiązuje przedsiębiorcę na rok 2024? Liczba dni prowadzenia działalności do końca 2024 roku wynosi: 103. Liczba dni roku 2024 wynosi: 366 Limit zwolnienia na 2024 wynosi: 56 284,15 zł (103 / 366 x 200 000 zł) W kolejnym roku limit zwolnienia z VAT wyniesie 200 000 zł.

Autor:

Krzysztof Ulicki