W 2023 roku prawie czterokrotnie wzrósł limit wartości, od których nie trzeba płacić podatku od spadków i darowizn bez składania jakiegokolwiek zawiadomienia.
Co za tym idzie obdarowanym i spadkobiercom łatwiej będzie uniknąć podatku od spadków i darowizn, co wynika ze znacznego podniesienia kwot wolnych. Zmiany obejmą przede wszystkim nabycia od bliższej i dalszej rodziny, m.in. od ciotki, wujka czy od teściów. W związku z czym członkowie najbliższej rodziny nadal będą zwolnieni z daniny, jeśli zgłoszą nabycie do urzędu, a pieniądze otrzymają przelewem na konto bankowe bądź przekazem pocztowym.
Nowelizacja ustawy o podatku od spadku i darowizn wprowadza z dniem 1 lipca 2023 wprowadza od 1.07.2023 roku istotne zmiany w podatku od spadków i darowizn w zakresie limitów darowizn dla konkretnych grup podatkowych.
Kwota wolna
Wysokość kwoty wolnej (kwota wolna to czysta wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, niepodlegająca opodatkowaniu) zależy od tego, do jakiej grupy należy obdarowany (spadkobierca, zapisobiorca). Przynależności do danej grupy zależy od pokrewieństwa lub powinowactwa z darczyńcą, spadkodawcą lub zapisodawcą.
Zgodnie z powyższym osoby z I grupy spadkowej mogą otrzymać większą kwotę darowizny bez podatku niż osoby z pozostałych grup.
| Nabywca |
Limit wartości do 30 czerwca 2023 r. |
Limit wartości od 1 lipca 2023 r. |
|
I grupa podatkowa:
• małżonek,
• zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki, w tym przysposobieni i ich zstępni lub osoby z rodzin zastępczych lub z placówek rodzinnych),
• wstępni (matka, ojciec, dziadkowie, pradziadkowie, w tym także osoby przysposabiające),
• pasierbowie,
• rodzeństwo,
• ojczym i macocha,
• zięć i synowa,
• teściowie.
|
10 434 zł |
36 120 zł |
|
II grupa podatkowa:
• zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata),
• rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie),
• zstępni i małżonkowie pasierbów,
• małżonkowie rodzeństwa,
• rodzeństwo małżonków,
• małżonkowie rodzeństwa małżonków,
• małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki
|
7 878 zł |
27 090 zł |
|
III grupa podatkowa:
Inni nabywcy
|
5308 zł |
5733 zł |
Obowiązuje tutaj zasada, że zwolnione z podatku jest nabycie majątku w drodze spadku, zapisu lub darowizny o czystej wartości nieprzekraczającej kwoty wolnej wskazanej w powyższej tabeli.
Dlatego też przy obliczaniu, czy limity te nie zostały przekroczone, wartość majątku ostatnio nabytego dolicza się do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.
Sumowanie darowizn od jednej osoby z okresu pięciu lat
W przypadku darowizn wielokrotnych, dla potrzeb ustalenia, czy został przekroczony limit darowizny otrzymanej przez podatnika od konkretnego (tego samego) zbywcy, zlicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od niego w danym roku oraz w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok.
Osoba, która otrzyma darowiznę w 2023 r., musi więc zliczyć wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tego samego darczyńcy w 2023 r. oraz w latach 2018 – 2022 (w okresie pięciu lat poprzedzających 2023 r.).
Tak więc w sytuacji, gdy wartość otrzymanej darowizny lub spadku nie będzie przekraczała limitu zależnego od przynależności spadkobiercy lub obdarowanego do odpowiedniej grupy podatkowej – skorzysta on ze zwolnienia z opodatkowania również wtedy, gdy nie zgłosi nabycia do właściwego urzędu skarbowego.
Warto zaznaczyć, że w momencie, gdy darowizna nie przekroczyła limitu i nie trzeba jej zgłaszać do urzędu skarbowego, podatnicy powinni pamiętać o dokumentowaniu wartości otrzymanych w poszczególnych latach darowizn. Może się bowiem okazać, że limit zostanie przekroczony np. w 2024 r. i wówczas trzeba będzie zgłosić nabycie i zapłacić podatek od wartości przekraczającej kwotę wolną. W przypadku sumowania darowizn należy wziąć pod uwagę limit obowiązujący w dacie otrzymania ostatniej darowizny.
Co ważne, nie będzie trzeba sumować darowizn otrzymanych od wielu osób z tej samej grupy podatkowej.
Podsumowując wzrost kwoty wolnej od podatku to oczywiście korzystna zmiana, dzięki której łatwiej będzie uniknąć podatku od spadków i darowizn. Skorzystają przede wszystkim osoby, które nabywają spadki i darowizny od członków bliższej i dalszej rodziny. Jeśli wartość darowizny zmieści się w kwocie wolnej. Wtedy to nabywca nie zapłaci podatku ani nie będzie musiał zgłaszać nabycia do urzędu skarbowego.
Autor:
Katarzyna Mazurkiewicz
