1--------------495 2--------------421 3--------------842

Utrata prawa do zwolnienia z VAT

Opublikowano:

Przedsiębiorca pod pewnymi warunkami ma możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Perspektywa jest jak najbardziej kusząca, ale taki przedsiębiorca nie ma jednocześnie prawa do odliczenia podatku VAT z faktur dotyczących prowadzonej działalności. Jest jeszcze inne pytanie. Co się stanie, gdy przedsiębiorca zwolniony z VAT utraci to zwolnienie?

 

 

Spis treści:

  1. Podmiotowe a przedmiotowe zwolnienie z VAT
  2. Przedmiotowe zwolnienie z VAT – warunki
  3. Podmiotowe zwolnienie z VAT – warunki
  4. Utrata prawa do podmiotowego zwolnienia z VAT
  5. Utrata prawa do przedmiotowego zwolnienia z VAT

 

 

Podmiotowe a przedmiotowe zwolnienie z VAT

Podmiotowe zwolnienie z VAT oznacza, iż dany podmiot (przedsiębiorca) jest zwolniony z opodatkowania podatkiem VAT w odniesieniu do sprzedaży, którą realizuje w ramach prowadzonej działalności.

Przedmiotowe zwolnienie z VAT to zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT w odniesieniu do konkretnego rodzaju sprzedaży jaką realizuje przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności.

Podmiotowe zwolnienie z VAT oraz jego funkcjonowanie określa art. 113 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT).

Natomiast przedmiotowe zwolnienie z VAT oraz jego funkcjonowanie określa art. 43 ustawy o VAT.

 

Przedmiotowe zwolnienie z VAT – warunki

Przedmiotowe zwolnienie z VAT dotyczy tylko określonych rodzajów (czynności) sprzedaży, które ustawodawca wymienił w art. 43 ustawy o VAT. Zatem jeżeli przedsiębiorca świadczy usługi, które są wymienione w powyższym katalogu to będzie miał prawo do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia z VAT.

 

 

UWAGA!

Przedmiotowe zwolnienie przysługuje na konkretne rodzaje sprzedaży wymienione w art. 43 ustawy o VAT.

Warto zaznaczyć, iż zwolnienie to nie jest limitowane. To oznacza, że przedsiębiorcę nie ogranicza żaden limit sprzedaży powyżej, którego utraci prawo do zwolnienia przedmiotowego z VAT.

 

 

Warto zaznaczyć, iż przedsiębiorca może być czynnym podatnikiem VAT, który realizuje dwa rodzaje sprzedaży:

  1. sprzedaż opodatkowaną VAT,
  2. sprzedaż zwolnioną z VAT

Przykładowe czynności zwolnione z VAT to:

  • dostawa towarów wykorzystywanych tylko na cele działalności zwolnionej z VAT, jeżeli z tytułu ich nabycia, importu lub wytworzenia sprzedającemu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT,
  • udzielanie licencji lub upoważnienie do korzystania z licencji oraz przeniesienie autorskiego prawa majątkowego w rozumieniu przepisów prawa autorskiego - w odniesieniu do programu komputerowego,
  • usługi udzielania kredytów lub pożyczek,
  • usługi pocztowe,
  • usługi ubezpieczeniowe,
  • usługi ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym świadczone przez kluby sportowe, związki sportowe oraz związki stowarzyszeń i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu
  • usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu,
  • usługi transportu sanitarnego,
  • usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli,
  • usługi nauczania języków obcych oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane,
  • usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego,
  • usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze;
  • dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane,
  • dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, lub pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata,
  • wiele innych.

 

Podmiotowe zwolnienie z VAT – warunki

Drobni przedsiębiorcy mają prawo do skorzystania z pewnej preferencji w podatku VAT. Mowa tu o zwolnieniu z opodatkowania VAT realizowanej sprzedaży w prowadzonej działalności gospodarczej. W nawiązaniu do art. 113 ust. 1 oraz 9 ustawy o VAT podatnik prowadzący działalność (w rozumieniu ustawy o VAT) jest zwolniony z opodatkowania VAT, jeżeli nie przekroczy w poprzednim roku podatkowym wartości sprzedaży 200.000 zł. Do powyższej wartości nie wlicza się podatku VAT.

 

 

UWAGA!

Podatnik, który rozpoczyna działalność w trakcie roku oblicza samodzielnie limit zwolnienia podmiotowego z VAT ponieważ nie obowiązuje go limit wartości sprzedaży 200.000 zł z uwagi na to, iż właśnie rozpoczął działalność (sprzedaż w trakcie roku).

W tej sytuacji podatnik oblicza limit wartości sprzedaży w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku rozpoczęcia tej działalności.

 

 

Utrata prawa do podmiotowego zwolnienia z VAT

Jeżeli podatnik korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT i nastąpiło jedno z poniższych zdarzeń to utraci on prawdo do zwolnienia podmiotowego z VAT:

  1. podatnik zrezygnował ze zwolnienia podmiotowego z VAT,
  2. wartość sprzedaży przekroczyła w poprzednim roku limit 200.000 zł,
  3. wartość sprzedaży przekroczyła w roku rozpoczęcia działalności ustalony proporcjonalnie limit sprzedaży,
  4. podatnik rozpoczął wykonywanie takiego rodzaju sprzedaży, która od pierwszego dnia wykonywania wymaga rejestracji do VAT.

Odnosząc się do przekroczenia limitu wartości sprzedaży należy podkreślić, iż gdy u podatnika nastąpi owe przekroczenie limitu wówczas transakcja, która spowodowała to przekroczenie w całości będzie już opodatkowana podatkiem VAT.

 

 

Towary lub usługi, których sprzedaży wymaga rejestracji do VAT
Towary Towary opodatkowane akcyzą z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych, używanych samochodów osobowych stanowiących u podatnika środki trwałe
Budynki, budowle lub ich części w przypadkach pierwszego zasiedlenia
Tereny budowlane
Nowe środki transportu

Poniższe towary, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość:

  • preparaty kosmetyczne i toaletowe,
  • komputery, wyroby elektroniczne i optyczne,
  • urządzenia elektryczne,
  • maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane
Części hurtowe i detaliczne oraz akcesoria do pojazdów samochodowych oraz do motocykli
Towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT
Usługi Prawnicze
Jubilerskie
Ściągania długów, w tym factoringu
W zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego

 

 

Przykład 1

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w ramach, której wykonuje drobne usługi remontowe. Sprzedaż tych usług w ramach działalności korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

W poprzednim tj. 2023 roku podatnik nie przekroczył rocznego limitu zwolnienia 200.000 zł. W 2024r. jednak od okresu 01/2024r. do 05/2024r. wartość sprzedaży wyniosła 176.000 zł.

Dnia 04.06.2024r. zakończył wykonywanie usługi remontowej na kwotę 25.000 zł.

W dniu przekroczenia wartości limitu 200.000 zł podatnik ma obowiązek opodatkować podatkiem całą wartość transakcji 25.000 zł i jak najszybciej dokonać rejestracji do VAT.

 

Przykład 2

Podatniczka prowadzi działalność gospodarczą w ramach, której wykonuje dekoracje okolicznościowe. Sprzedaż tych usług w ramach działalności korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

W poprzednim tj. 2023 roku wartość sprzedaży nie przekroczyła rocznego limitu zwolnienia 200.000 zł. W 2024r. jednak od okresu 01/2024r. do 05/2024r. wartość sprzedaży wyniosła 188.000 zł.

Dnia 28.05.2024r. podatniczka otrzymała duże zlecenie na kwotę 33.000 zł na wykonanie 2 znacznych rozmiarów wystrojów okolicznościowych dla jednego nabywcy.

Tego samego dnia nabywca wpłacił zaliczkę o wartości 13.000 zł.

Z uwagi na przekroczenie wartości limitu 200.000 zł podatniczka będzie miała obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT oraz opodatkowania VAT całości otrzymanej zaliczki w kwocie 13.000 zł.

 

Przykład 3

Podatniczka rozpoczęła w roku 2024 a dokładnie dnia 10.05.2024r. prowadzenie działalności gospodarczej w ramach, której realizuje drobne eventy.

Jaka wartość limitu ją obowiązuje w roku rozpoczęcia działalności?

200.000 zł x (236 dni / 366 dni (prowadzenia działalności)) = 128.961,75 zł

 

 

UWAGA!

Podatnik, który rozpocznie wykonywanie sprzedaży towarów lub usług wymienionych w powyższej tabeli (art. 113 ust. 13 ustawy o VAT) wówczas jeszcze przed wykonaniem tej sprzedaży musi zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.

Rejestracji do VAT dokonuje za pomocą formularza VAT-R.

 

 

Podatnicy, którzy:

  1. utracili prawo do podmiotowego zwolnienia sprzedaży z VAT lub
  2. zrezygnowali z prawa do podmiotowego zwolnienia z opodatkowania VAT,

- mogą, nie wcześniej niż po upływie 1 roku ponownie skorzystać z tego zwolnienia z VAT (1 rok należy liczyć od końca roku, w którym podatnicy utracili lub zrezygnowali z prawa do zwolnienia z VAT).

 

Utrata prawa do przedmiotowego zwolnienia z VAT

Skoro przedmiotowe zwolnienie z VAT nie jest uwarunkowane jakimkolwiek limitem to powstaje pytanie, kiedy podatnik traci prawo do przedmiotowego zwolnienia z VAT.

Utrata prawa do przedmiotowego zwolnienia z VAT może nastąpić na skutek likwidacji działalności gospodarczej.

Innym powodem może być po prostu zmiana rodzaju prowadzonej sprzedaży, która to nie zawiera się w katalogu zwolnień z VAT (art. 43 ustawy o VAT).

Jeszcze inną przyczyną będzie zaprzestanie sprzedaży zwolnionej z VAT a rozpoczęcie sprzedaży opodatkowanej VAT.

Warto więc aby podatnicy byli świadomi, iż w powyższych sytuacjach utracą prawo do zwolnienia z VAT. Oczywiście powyższe przypadki nie wyczerpują wszystkich możliwych okoliczności utraty prawa do zwolnienia z VAT. Mogą wystąpić niekiedy i przypadki bardzo szczególne, wymagające szczegółowej analizy czy podatnik utracił prawo do zwolnienia z VAT czy też nie.

 

 

 

 

 

Autor:

Krzysztof Ulicki

Wersja DEMO - przetestuj za darmo! Załóż konto Systim w 15 sekund!