Dywidenda stanowi udział w zysku spółek kapitałowych. Jej wypłata następuje dopiero po zakończeniu roku obrotowego, zamknięciu ksiąg rachunkowych, sporządzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku.
Jest to jednak okres jednego roku.
Czy może więc udziałowiec wcześniej otrzymać zaliczkę na poczet przyszłej dywidendy? Jeśli tak to na jakich warunkach? Na co należy zwrócić uwagę?
|
Spis treści:
- Słowo o dywidendzie
- Zaliczka na poczet przyszłej dywidendy
- Opodatkowanie zaliczki na poczet przyszłej dywidendy
- Przykład
|
Słowo o dywidendzie
Jednym z formalnych obowiązków występujących m.in. w spółce z o.o. jest podział osiągniętego zysku za poprzedni rok obrotowy, oczywiście jeżeli spółka osiągnęła dodatni wynik finansowy.
Poprzedza go sporządzenia sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy, jego zatwierdzenie czy udzielenie absolutorium członkom zarządu.
Zanim jednak dojdzie do podziału wyniku finansowego wcześniej następuje zidentyfikowanie osób uprawnionych do otrzymania dywidendy, a więc otrzymania podzielonego pomiędzy konkretnych udziałowców wyniku finansowego.
Następnie zgromadzenie zwyczajne wspólników lub inny organ (w zależności od rodzaju spółki kapitałowej) podejmuje uchwałę o podziale osiągniętego wyniku finansowego za poprzedni rok obrotowy. Ta podzielona część zysku pomiędzy uprawnionych udziałowców jest właśnie dywidendą.
Na ogół podziału dodatniego wyniku finansowego (zysku) dokonuje się proporcjonalnie wobec posiadanych udziałów przez uprawnionych. Podział zysku może jednak odbywać się w zupełnie odmienny sposób niż proporcją. Reguluje to zazwyczaj umowa spółki.
Wypłatę dywidendy dokonuje spółka jako podatnik posiadający uprawnienia płatnika podatków i składek. Kwota określonej uchwałą dywidendy występuje jako kwota brutto.
Zanim jednak tego dokona musi zweryfikować sposób opodatkowania wypłaconej dywidendy a konkretnie czy udziałowcem jest polski rezydent podatkowy czy nierezydent podatkowy. Następnie z kwoty dywidendy w większości przypadków potrącany jest zryczałtowany podatek dochodowy a po jego potrąceniu następuje wypłata dywidendy już w kwocie netto.
Należy zaznaczyć, że zobligowanym do pobrania tego podatku i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego jest spółka.
Warto podkreślić, iż dywidenda nie musi mieć postaci wyłącznie środków pieniężnych. Może ona mieć postać także – i rzeczy.
Zaliczka na poczet przyszłej dywidendy
Nawiązując do art. 194, 195 ustawy z dnia 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 zwanej dalej ustawą o KSH) umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę.
|
UWAGA!
Spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne.
|
Jeżeli w danym roku obrotowym została wypłacona zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy natomiast po zakończeniu roku obrotowego okazało się, iż spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, to wspólnicy zwracają zaliczki w:
- całości - w przypadku odnotowania straty albo
- części odpowiadającej wysokości przekraczającej zysk przypadający wspólnikowi za dany rok obrotowy - w przypadku osiągnięcia zysku w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy.
|
UWAGA!
Do zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy nie stosuje się przepisów o ochronie dywidendy uprzywilejowanej niewypłaconej w latach poprzednich zawartych w art. 197 KSH
|
Zatem kiedy możliwa jest wypłata zaliczki na poczet dywidendy?
| Wypłata zaliczki na poczet dywidendy |
| Lp. |
Czynność |
| 1. |
Umowa spółki musi przewidywać uprawnienie dla zarządu co do wypłaty przez spółkę zaliczek na poczet przyszłej dywidendy dla uprawnionych udziałowców
|
| 2. |
Spółka musi dysponować dodatnim wynikiem finansowym za poprzedni rok obrotowy, a więc zyskiem
|
| 3. |
Suma wypłaconej zaliczki na poczet przyszłej dywidendy nie może stanowić kwoty wyższej niż połowa zysku z poprzedniego roku obrotowego a ponadto może być ona:
- powiększona o kapitały rezerwowe utworzone z zysku oraz
- pomniejszona o niepokryte straty i udziały własne
|
| 4. |
Spółka posiada środki niezbędne do wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy |
Zasady wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy są zbliżone do niektórych zasad wypłaty dywidendy. Zaliczkę na poczet przyszłej dywidendy oblicza się w proporcji do posiadanych przez udziałowca udziałów w spółce, chyba że umowa stanowi o innym sposobie podziału. Wypłatę poprzedza ustalenie uprawnionych udziałowców do otrzymania zaliczki na poczet przyszłej dywidendy.
Zaliczka może być wypłacona tylko w bieżącym roku obrotowym co oznacza, że nie może być wypłacona po zakończeniu roku obrotowego, którego zaliczka dotyczy (przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego).
Należy jednak zwrócić uwagę na bardzo ważną rzecz.
|
UWAGA!
Nawiązując do art. 198 ustawy o KSH wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu. Członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarnie z odbiorcą. Jeżeli zwrotu wypłaty nie można uzyskać od odbiorcy, jak również od osób odpowiedzialnych za wypłatę, za ubytek w majątku spółki, który jest wymagany do pełnego pokrycia kapitału zakładowego, odpowiadają wspólnicy w stosunku do swoich udziałów. Kwoty, których nie można ściągnąć od poszczególnych wspólników, rozdziela się między pozostałych wspólników w stosunku do udziałów. Zobowiązani nie mogą być zwolnieni od odpowiedzialności niemniej roszczenia przedawniają się z upływem 3 lat, licząc od dnia wypłaty, z wyjątkiem roszczeń wobec odbiorcy, który wiedział o bezprawności otrzymanej wypłaty.
|
Opodatkowanie zaliczki na poczet przyszłej dywidendy
Zaliczka wypłacona na poczet przyszłej dywidendy opodatkowana jest na takim samych zasadach co dywidenda. Tak więc w zdecydowanej większości spółka (zarząd pracujący w jej imieniu) przed dokonaniem wypłaty zaliczki ma obowiązek ją opodatkować 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zaliczka przeznaczona na wypłatę przyszłej dywidendy określana jest w kwocie brutto. Następnie spółka potrąca od niej 19% zryczałtowany podatek dochodowy i odprowadza go do właściwego urzędu skarbowego ze względu na siedzibę spółki.
Następnie wypłaca udziałowcom zaliczkę na poczet dywidendy pomniejszoną o zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych.
Przykład:
Zarząd spółki nawiązując do umowy spółki podjął decyzję o wypłacie zaliczek na poczet przyszłej dywidendy.
Zaliczka na dywidendę dla każdego udziałowca (proporcjonalnie) wyniosła 85.000 zł.
Podatek zryczałtowany (PIT-8AR) wyniesie 85.000 zł x 19% = 16.150 zł.
Zaliczka na dywidendę do wypłaty dla każdego udziałowca (proporcjonalnie) 68.850 zł.
Autor:
Krzysztof Ulicki
