W obecnych czasach leasing staje się coraz popularniejszą formą współpracy zawieranej pomiędzy przedsiębiorcami, a także osobami fizycznymi. Pod pojęciem tym z reguły kryje się pewien stosunek cywilnoprawny, w ramach którego leasingodawca przekazuje leasingobiorcy pewną rzecz do użytkowania na określony w umowie czas.
Oczywiście, wiąże się to z koniecznością wnoszenia przez tego drugiego opłat na rzecz właściciela danego przedmiotu, zwykle uiszczanych w systemach ratalnych. Dzięki leasingowi strona wynajmująca daną rzecz, na przykład samochód, nie musi angażować w jego zakup zbyt dużej części swojego kapitału, ponadto przysługuje jej również prawo do uzyskania tzw. tarczy podatkowej oraz możliwość rozliczania podatku VAT.
Umowa dotycząca leasingu
Wszelkie regulacje prawne dotyczące leasingu zawarte są w odpowiednich regulacjach kodeksu cywilnego. Według nich leasing zawiera się na podstawie pisemnej, odpłatnej, wzajemnej, nazwanej umowy, którą dodatkowo cechuje kauzalność oraz charakter konsensualny.
Stosunek prawny, który ona określa, wyróżnia się ciągłością oraz terminowością. Co istotne, leasingodawcą musi być zawsze podmiot gospodarczy, natomiast takich wymogów nie stosuje się do leasingobiorców, którymi mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.
W leasing można oddać zarówno rzeczy ruchome, jak i nieruchomości, co więcej, zgodnie z obowiązującym prawem podatkowym, uprawnienie do leasingu odnosi się również do prawnych oraz niematerialnych wartości, takich jak licencje, autorskie prawa majątkowe, a także materialna równowartość informacji dotyczących dziedzin naukowych, przemysłowych, handlowych, naukowych albo organizacyjnych. Klasyfikacje leasingu uwzględniają jego podział na leasing finansowy, operacyjny, pośredni oraz bezpośredni.
Leasing finansowy i operacyjny
Do sytuacji zawarcia leasingu finansowego dochodzi zazwyczaj wtedy, gdy leasingodawca przekazuje leasingobiorcy na konkretny czas prawo do korzystania z określonych składników majątku o charakterze trwałym lub uprawnienie do pobierania różnych pożytków z tego tytułu, otrzymując w zamian ratalne opłaty leasingowe. Czas trwania leasingu w takiej sytuacji zwykle pokrywa się z czasem, gdy przedmiot ulega zużyciu.
Dokonanie odpisów amortyzacyjnych w takim wypadku przypada w udziale podmiotowi korzystającemu z danego dobra, leasingodawca musi natomiast wykazać należności pobierane z tytułu leasingu. Umowa ta jest równoznaczna z dostawą towarów.
Opłacenie ostatniej raty leasingowej oznacza przejście danego przedmiotu na własność korzystającego z niego. W przypadku leasingu operacyjnego czas jego trwania jest krótszy niż okres pełnej amortyzacji leasingowanego przedmiotu. Nie może on być krótszy niż 40% czasu potrzebnego na pełną amortyzację, a w przypadku nieruchomości czas ten wynosi przynajmniej 5 lat. Przedmiot leasingu stanowi wówczas składnik majątku podmiotu finansującego, on też musi wykonywać odpisy amortyzacyjne.
Po ustaniu umowy podmiot korzystający może wykupić daną rzecz albo wcześniej zrezygnować z umowy, oczywiście, jeśli zawierała ona stosowną klauzulę, dającą taką możliwość.
Leasing pośredni i bezpośredni
Jeśli weźmie się pod uwagę liczbę stron uczestniczących w leasingu, można wyodrębnić od siebie leasing pośredni oraz bezpośredni. Ten pierwszy występuje wówczas, gdy w transakcji poza producentem oraz użytkownikiem bierze udział również przedsiębiorstwo pośredniczące. Natomiast leasing bezpośredni ma miejsce wówczas, gdy umowę leasingową zawiera bezpośrednio producent z użytkownikiem.
Kwota wpłacana przez użytkownika obiektu na rzecz jego właściciela złożona jest z części kapitałowej, wskazującej na rzeczywistą wartość przedmiotu oraz z kwoty odsetkowej, z której leasingodawca pobiera wynagrodzenie dla siebie,
Leasing jako koszt uzyskania przychodów
Ogółem rzecz biorąc, za koszty uzyskania przychodów uznaje się wszystkie wydatki poniesione na uzyskanie przychodów lub zabezpieczenie ich źródła. Jeśli chodzi o umowę leasingu operacyjnego, należy uświadomić sobie, że można je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jeśli została ona zawarta na oznaczony czas – nie krótszy niż 40% czasu potrzebnego na amortyzację, a w przypadku nieruchomości na co najmniej 5 lat.
Dotyczy to także sytuacji, gdy umowa leasingu została zawarta z osobą fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej, a także, jeśli kwota opłat odpowiada początkowej wartości przedmiotu leasingu. Natomiast w przypadku leasingu finansowego kosztem uzyskania przychodu staje się zawsze koszt odpisów amortyzacyjnych dotyczących początkowej wartości leasingowanego przedmiotu (amortyzację rozumie się tutaj jako rozciągnięte w czasie użytkowanie danego przedmiotu, powodujące powstanie trwałych kosztów).
Kosztem uzyskania przychodu w takim wypadku może być również odsetkowa część opłaty leasingowej wpłacanej na rzecz podmiotu finansującego, jak również koszty ponoszone z tytułu użytkowania danego przedmiotu, czy też innej wartości materialnej bądź prawnej.
