Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają różnego rodzaju nieruchomości, obiekty budowlane. Podatnikiem zobligowanym do odprowadzania tego podatku jest najczęściej właściciel albo posiadacz nieruchomości. To jednak tylko ogólne założenie.
Co kryje się pod pojęciem tej daniny? Na co zwrócić szczególną uwagę? Na te i inne zagadnienia odpowiedziano w niniejszej publikacji.
|
Spis treśc:
- Którzy podatnicy są zobowiązani opłacać podatek od nieruchomości
- Jakie nieruchomości podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości
- Nieruchomoąci związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
- Kiedy należy opodatkować posiadaną nieruchomość
- Co należy złożyć?
- Niektóre zwolnienia z podatku od nieruchomości
- Stawki podatku od nieruchomości
|
Którzy podatnicy są zobowiązani opłacać podatek od nieruchomości
Kwestie związane z zakresem opodatkowania podatkiem od nieruchomości reguluje ustawa z dnia 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70 zwanej dalej ustawą o POL.
Nawiązując do art. 3 ustawy o POL, podatnikami zobowiązanymi do zadeklarowania i zapłaty podatku od nieruchomości są:
- osoby fizyczne (prowadzące i nieprowadzące działalności gospodarczej),
- osoby prawne (np. sp. z o.o., JST),
- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej np. spółka cywilna, jawna).
To jednak nie wszystko. Osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej będą objęci zasięgiem podatku od nieruchomości, jeżeli są:
- właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- użytkownikami wieczystymi gruntów,
- posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
- wynika z umowy zawartej z właścicielem, KOWR lub z innego tytułu prawnego, (z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości),
- jest bez tytułu prawnego.
|
UWAGA:
Osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którzy posiadają nieruchomość bez tytułu prawnego – nie będą zobowiązani do odprowadzania podatku od nieruchomości.
Tak samo będzie w sytuacji, gdy osoba fizyczna posiada nieruchomość mieszkalną ale ona nie stanowi odrębną nieruchomość. Podatnikiem podatku od nieruchomości jest wtedy zarządca całego budynku, wspólnota lub inny podmiot. |
Zatem nie jest ważne czy właściciel, posiadacz nieruchomości (obiektów budowlanych) prowadzi działalność. Nawet jak nie prowadzi a jest właścicielem nieruchomości, posiada nieruchomość będzie zobowiązany do opłacania podatku od nieruchomości. Nie dotyczy to jednak wszystkich osób fizycznych. Szczegóły w dalszej części publikacji.
Jakie nieruchomości podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości
Zgodnie z tym co mówi art. 2 ustawy o POL opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają poniższe nieruchomości lub obiekty budowlane wyszczególnione w tabeli.
| Nieruchomości objęte opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości |
|
Lp.
|
Opis nieruchomości, obiektu budowlanego, pozostałych nieruchomości |
| 1. |
Grunty |
| 2. |
Budynki lub ich części |
| 3. |
Budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej |
Należy podkreślić, iż szereg nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Przedstawiono je w poniższej tabeli.
| Nieruchomości nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości |
| Lp. |
Opis nieruchomości, obiektu budowlanego, pozostałych nieruchomości |
| 1. |
Użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej |
| 2. |
Nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych albo przekazane im w użytkowanie wieczyste, przeznaczone na siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji - pod warunkiem wzajemności
|
| 3. |
Grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, z wyjątkiem gruntów pod wodami jezior lub zbiorników sztucznych
|
| 4. |
Grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi |
| 5. |
Nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów JST, urzędów gmin, starostw powiatowych, urzędów związków metropolitalnych i urzędów marszałkowskich
|
| 6. |
Grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle - z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż utrzymanie dróg publicznych lub eksploatacja autostrad płatnych
|
| 7. |
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa |
Nawiązując do art. 1a ustawy o POL poprzez:
- budynek należy rozumieć obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach,
- budowlę należy rozumieć obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Nieruchomości związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Ustawa o POL określa w art. 1a ust. 2 co nie stanowi działalności gospodarczej ale i co uważa za działalność gospodarczą (na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości).
Jako działalność gospodarczą rozumie zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 06.03.2018r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221).
Z kolei za działalnością gospodarczą (na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości) prawodawca nie uznaje:
- działalności rolniczej lub leśnej,
- wynajem turystom pokoi (maksymalnie 5) gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie,
- działalności rolników w zakresie sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych’ w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym.
|
UWAGA!
Grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą |
Natomiast grunty, budynki i budowle, które są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej jednak w świetle podatku od nieruchomości nie zaliczane jako związane z prowadzeniem działalności zaprezentowano w poniższej tabeli.
|
Grunty, budynki i budowle nie zaliczane na potrzeby podatku od nieruchomości jako
związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
|
|
Lp.
|
Opis nieruchomości |
| 1. |
Budynek mieszkalny oraz grunt związany z tym budynkiem |
| 2. |
Grunty niezabudowane objęte obszarem rewitalizacji
|
| 3. |
Budynki, budowle lub ich części, w odniesieniu do których została wydana:
- decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego co do terminów
- przeprowadzenia rozbiórki lub
- decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie, której trwale
wyłączono budynek, budowlę lub ich części z użytkowania
|
| 4. |
Grunty:
a) przez, które przebiegają urządzenia doprowadzające media, wchodzące w skład przedsiębiorstwa przedsiębiorcy prowadzącego działalność telekomunikacyjną, działalność w zakresie przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów lub energii elektrycznej lub zajmującego się transportem wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej,
b) zajęte na pasy technologiczne stanowiące grunt w otoczeniu urządzeń, o których mowa w lit. a, konieczny dla zapewnienia właściwej eksploatacji tych urządzeń,
c) zajęte na strefy bezpieczeństwa oraz strefy kontrolowane urządzeń doprowadzających media, służących do przesyłania lub dystrybucji ropy naftowej, paliw ciekłych lub paliw gazowych, lub transportu wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej, które zostały określone w odrębnych przepisach. Wyjątkiem od reguły są grunty jednocześnie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, leśna, wynajem pokoi turystom, działalności rolników w zakresie sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych.
|
Dlaczego tak ważne jest rozgraniczenie czy nieruchomość jest związana z prowadzeniem działalności czy też nie? Dlatego, że wobec nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą stosowane są stawki wyższe niż dla nieruchomości niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Kiedy należy opodatkować posiadaną nieruchomość
Właściciel albo posiadacz nieruchomości ma obowiązek opodatkować daną nieruchomość od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (np. nabycie nieruchomości, wejście w posiadanie nieruchomości, otrzymanie nieruchomości w darowiźnie, otrzymanie nieruchomości w spadku, korekta klasyfikacji gruntów, inne).
Jeżeli budynek, budowla lub ich część zostanie w danym roku:
- zakończona, albo
- rozpoczęto ich użytkowanie przed ostatecznym wykończeniem
- to obowiązek opodatkowania podatkiem od nieruchomości powstanie z dniem 1 stycznia roku następnego po danym roku.
|
UWAGA!
Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności:
- zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części,
- podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie. |
Co jeszcze?
|
UWAGA!
Jeżeli obowiązek opodatkowania podatkiem od nieruchomości powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.
Obowiązek opodatkowania podatkiem od nieruchomości wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek. |
Co należy złożyć?
Podatnicy zobowiązani objąć swoją nieruchomość podatkiem od nieruchomości mają obowiązek złożyć roczną deklarację na podatek od nieruchomości DN-1 (w przypadku osób prawnych, jednostek organizacyjnych oraz spółek niemające osobowości prawnej) albo informację IN-1 (osoby fizyczne). Formularze te są dostępne na stronie PODATKI.GOV.PL.
Na podstawie informacji IN-1 Prezydent Miasta, Burmistrz Gminy wydaje decyzję o wysokości rocznego podatku od nieruchomości przypadającego na daną nieruchomość lub dane nieruchomości. W deklaracji DN-1 podatnika podatnik samodzielnie oblicza wysokość zobowiązania podatkowego.
Adresatem formularzy na podatek od nieruchomości jest organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania – miejsce położenia nieruchomości.
Warto podkreślić, że deklarację DN-1 oraz informację IN-1 na podatek od nieruchomości mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
|
UWAGA!
Obowiązek składania informacji IN-1 albo deklaracji DN-1 dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy ustawy o POL. |
W jakim terminie należy złożyć owe formularze?
| Formularze na podatek od nieruchomości |
| |
Osoby fizyczne |
Osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawne |
| Jaki formularz |
IN-1 |
DN-1 |
| Do kiedy należy złożyć |
W terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od dnia zaistnienia zdarzenia |
W terminie do dnia 31 stycznia danego roku podatkowego lub w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego lub od dnia zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość opodatkowania |
| Gdy korekta |
W terminie 14 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia |
W terminie 14 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia |
| Możliwe zdarzenia w ciągu roku wymagające złożenia DN-1 albo IN-1 |
- powstanie obowiązku podatkowego,
- wygaśnięcie obowiązku podatkowego,
- zmiana sposobu wykorzystania nieruchomości,
- zmiana mająca wpływ na wysokość podatku od nieruchomości
|
| Do kiedy płatność podatku wynikającą z DN-1 albo IN-1 |
Podatek od nieruchomości jest płatny - bez wezwania organu podatkowego w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach:
- do dnia 15 marca,
- do dnia 15 maja,
- do dnia 15 września,
- do dnia 15 listopada danego roku podatkowego
|
Podatek od nieruchomości - bez wezwania organu podatkowego – płatny jest na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie:
- do dnia 15-tego każdego miesiąca,
- a za styczeń do dnia 31 stycznia
|
| Zmiana decyzji organu podatkowego |
Jeżeli w ciągu roku podatkowego nastąpiło wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku - organ podatkowy dokonuje zmiany decyzji, którą ustalono ten podatek |
| Kwota podatku nie przekracza 100 zł |
Podatek płatny jest jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty |
Bardzo ważnym aspektem jest to, iż gdy nieruchomość lub obiekt budowlany:
- stanowi współwłasność lub
- znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem osób tworzących wspólnotę mieszkaniową
- osoby fizyczne składają deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne.
Niektóre zwolnienia z podatku od nieruchomości
Warto przyjrzeć się niektórym możliwościom zwolnienia z obowiązku opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Niektóre nieruchomości korzystające ze zwolnień mogą być niemałym zaskoczeniem podatników.
Z podatku od nieruchomości ustawodawca zwolnił m.in.:
- grunty, budynki i budowle pozostałe po likwidacji linii kolejowych lub ich odcinków,
- grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji,
- grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej,
- położone na terenie rodzinnego ogrodu działkowego: grunty, altany działkowe i obiekty gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz budynki stanowiące infrastrukturę ogrodową (ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych - Dz. U. z 2021 r. poz. 1073), z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej,
- nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego
- budynki gospodarcze lub ich części służące działalności leśnej lub rybackiej, położone na gruntach gospodarstw rolnych czy służące wyłącznie działalności rolniczej, zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.
Od podatku od nieruchomości zwolnią się także m.in.:
- prowadzących zakłady pracy chronionej zatrudniających osoby niepełnosprawne,
- przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych,
- żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty, w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego,
- instytuty badawcze, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą.
|
UWAGA!
Rada gminy na mocy podjętej uchwały może wprowadzić inne zwolnienia z podatku od nieruchomości. |
Stawki podatku od nieruchomości
Rada Gminy, Miasta w drodze uchwały określa wysokość rocznych stawek podatku od nieruchomości na kolejny rok kalendarzowy. Ustalane są zatem stawki podatku od nieruchomości na cały dany rok. Stawki podatku od nieruchomości liczone są od 1m2.
Stawki te jednak nie mogą być wyższe niż:
| Roczne, maksymalne stawki podatku od nieruchomości |
| Czego dotyczą |
Wyszczególnienie |
Maksymalna stawka |
| Gruntów |
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków
|
1,16 zł
od 1 m2
powierzchni
|
|
pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych
|
5,79 zł
od 1 ha
powierzchni
|
|
pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego
|
0,61 zł
od 1 m2
powierzchni
|
|
niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego
|
3,81 zł
od 1 m2
powierzchni
|
|
Budynków
lub ich
części
|
mieszkalnych |
1,00 zł
od 1 m2
powierzchni
użytkowej
|
|
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej
|
28,78 zł
od 1 m2
powierzchni użytkowej
|
|
zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym
|
13,47 zł
od 1 m2
powierzchni użytkowej
|
|
związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń
|
5,87 zł
od 1 m2
powierzchni
użytkowej
|
|
pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego
|
9,71 zł
od 1 m2
powierzchni
użytkowej
|
| Budowli |
Wartość początkową, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego (pozostałe opcje ustalana wartości wymienione w art. 4 ust. 3-7 ustawy o POL)
|
Autor:
Krzysztof Ulicki
