Ochrona zdrowia człowieka jest jednym z najważniejszych aspektów, który znalazł swoje uregulowanie także w obowiązujących systemach ubezpieczeniowych. Osoby regularnie opłacające składki zdrowotne w określonej wysokości mają prawo do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej i rehabilitacyjnej zawsze, gdy zajdzie taka konieczność. W polskim systemie ubezpieczeniowym wyodrębnia się polisy opłacane obowiązkowo i dobrowolnie. Niektórzy decydują się również na ustawiczne opłacanie tzw. abonamentów medycznych, które stanowią dla nich gwarant szybszego uzyskania pomocy medycznej w określonych sytuacjach. Warto dowiedzieć się, kto musi opłacać obligatoryjnie ubezpieczenia zdrowotne, a kto może czynić to dobrowolnie. Tego typu zagadnienia zostaną szczegółowo omówione w niniejszym artykule.
Kto podlega obowiązkowym ubezpieczeniom zdrowotnym?
Obowiązek systematycznego opłacania składek ubezpieczeniowych zdrowotnych został nałożony na przedstawicieli pewnych grup zawodowych. Chodzi tutaj głównie o osoby zatrudnione na umowę o pracę lub zlecenie, a także przedsiębiorców i rolników. Temu ubezpieczeniu podlegają również osoby pobierające stały zasiłek z pomocy społecznej, a także bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy. Ponadto obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dotyczy także uczniów, studentów, emerytów i rencistów, sędziów, senatorów, posłów, funkcjonariuszy służb mundurowych oraz osób przebywających na urlopach wychowawczych. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę pracodawca musi zgłosić ja do systemu ubezpieczeniowego. Tak samo powinien postąpić urząd pracy wobec bezrobotnego, jak i uczelnia wobec studenta.
Obowiązkowe ubezpieczenie działa już w momencie jego zgłoszenia. Ustaje ono natomiast po 30 dniach od wygaśnięcia tytułu do jego posiadania (np. rozwiązania umowy o pracę albo wyrejestrowania się z urzędu pracy). Od tej zasady jednak istnieją pewne wyjątki. W przypadku studentów ubezpieczanych przez uczelnię, tracą oni prawo do korzystania z tego ubezpieczenia dopiero po czterech miesiącach od ukończenia studiów.
Dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne
Niektórym osobom nie przysługuje prawo do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego wynikające z któregoś ze wspomnianych tytułów. Osoby te mogą jednak zadbać o załatwienie tych kwestii, wykorzystując w tym celu możliwość zawarcia z NFZ umowy na czas nieokreślony. W przypadku np. podjęcia pracy taka umowa ulega samoistnemu rozwiązaniu. Do zawarcia wspomnianego kontraktu niezbędne jest przedstawienie dokumentu tożsamości, a także świadectwa pracy od ostatniego pracodawcy albo pisemnej decyzji o zawieszeniu lub zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej.
Po podpisaniu umowy przyszły płatnik składki zdrowotnej musi jeszcze dopełnić stosownych formalności, udając się w tym celu do regionalnego oddziału ZUS, aby potwierdzić chęć przystąpienia do opłacania dobrowolnej składki ubezpieczeniowej. Później wylicza się odpowiednią wysokość składki, którą dana osoba musi regularnie wpłacać na konto ZUS. Od dobrowolnie ubezpieczonej osoby oczekuje się też zgłoszenia do systemu ubezpieczeniowego najbliższych członków rodziny, którzy nie posiadają żadnego innego tytułu ubezpieczeniowego. Co istotne, w takiej sytuacji nie ma konieczności opłacania dodatkowych składek.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – jak sama nazwa wskazuje - nie jest obowiązkowe, nie ma zatem konieczności zgłaszania się do niego ani uiszczania przypisanych do niego składek. Trzeba mieć jednak świadomość, że bez niego na danej osobie będzie ciążyła konieczność każdorazowego opłacania wszystkich wizyt lekarskich, zabiegów operacyjnych i rehabilitacyjnych oraz kompleksowej opieki medycznej na własną rękę.
Co więcej, może się też zdarzyć, że jeśli dana osoba przez kilka lat nie opłacała ani obowiązkowej, ani dodatkowej składki zdrowotnej, w takiej sytuacji NFZ może wysłać jej powiadomienie o uregulowanie wszystkich powstałych w tym czasie należności względem ZUS-u w kwestii opłacania składki zdrowotnej.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – kro może je opłacać?
Na opłacanie dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego najczęściej decydują się osoby, które z różnych powodów nie są objęte obowiązkowym tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego ani w Polsce, ani w żadnym innym kraju członkowskim Unii Europejskiej ani też w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu. Dotyczy to także osób nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywanej pracy, prowadzonej działalności gospodarczej ani studiów na uczelni wyższej (nie są też zgłoszone przez członków rodziny do obowiązkowego ubezpieczenia). Mogą ją także opłacać wolontariusze pracujący np. w organizacji charytatywnej.
Członkowie rodziny – kogo można zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego?
Co do zasady, do ubezpieczenia zdrowotnego można zgłosić współmałżonka, własne lub przysposobione dziecko (także dziecko współmałżonka) przed ukończeniem przez nie 18 roku życia lub 26 roku życia (w przypadku kontynuacji nauki). Dotyczy to także rodziców i dziadków mieszkających w jednym gospodarstwie domowym.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
