Niektóre małżeństwa mają możliwość wspólnie rozliczyć się z osiąganych dochodów. Nierzadko jest tak, że wspólne rozliczenie małżonków wypada korzystniej od indywidualnego rozliczenia każdego z nich osobno. Tu pojawia się istotne pytanie. Na ile opłacalność wspólnego rozliczenia małżonków może okazać się korzystna od innych form opodatkowania, kiedy to jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą?
|
Spis treści:
- Wspólne roczne rozliczenie małżonków
- Warunki wspólnego rozliczenia małżonków
- Przykłady
|
Wspólne roczne rozliczenie małżonków
Wspólne rozliczenie małżonków dotyczy tylko jednego przypadku. Jeżeli dochody obojga są opodatkowani skalą podatkową wówczas mogą oni dokonać wspólnego rozliczenia. Jeżeli jeden z małżonków nie prowadzi działalności a drugi prowadzi działalność i stosuje kartę podatkową, ryczałt albo podatek liniowy wówczas małżonkowie nie mogą wybrać wspólnego rozliczenia.
Warunkiem wspólnego rozliczenia małżonków są poniższe przesłanki:
- każdy z małżonków jest polskim rezydentem podatkowym,
- małżonkowie pozostają w związku małżeńskim,
- małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej
- przez cały rok podatkowy albo od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego - w przypadku, gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego.
Wspólne rozliczenie podatnicy dokonuję w zeznaniu rocznym PIT-36 na swój wyraźny wniosek a więc zaznaczając w punkcie 6 kwadrat nr 2 - wspólnie z małżonkiem, zgodnie z wnioskiem, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy. (PDOF).
|
UWAGA!
Wniosek o wspólne rozliczenie może być wyrażony przez jednego z małżonków a będzie wiążące dla obu małżonków. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Zasada ta ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym:
- nie uzyskał w ogóle przychodów lub
- osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku (do kwoty wolnej)
|
Zgodnie z art. 6 ust 3a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PDOF) wspólne rozliczenie znajduje zastosowanie także do:
- małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż RP państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG albo w Konfederacji Szwajcarskiej, albo
- małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w RP a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż RP państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG albo w Konfederacji Szwajcarskiej
- jeżeli osiągnęli w Polsce przychody podlegające opodatkowaniu w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Nawiązując do art. 6a ust. 1 ustawy o PDOF wspólne rozliczenie małżonków znajduje zastosowanie także do dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, natomiast jeden z małżonków:
- zmarł w trakcie roku podatkowego albo
- zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
Przykład 1
Przedsiębiorca prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług tworzenia kodu aplikacji mobilnych. Podatnik w zeszłym roku pozostawał w związku małżeńskim. Podatnik stosuje formę opodatkowania dochodów z prowadzonej działalności - skalę podatkową. Małżonka pracuje na umowę o pracę o miesięcznym wynagrodzeniu – 5.000 zł brutto, rocznie – 60.000 zł brutto, roczne KUP pracownicze – 3.000 zł, roczne składki ZUS społeczne do odliczenia – 8.226 zł, roczny PIT-4R od wypłaconego wynagrodzenia – 2.256 zł.
Przychody z działalności w roku 2023 wyniosły - 150.000 zł, koszty wraz z składkami ZUS społecznymi wyniosły 92.022 zł (pełny ZUS).
W przykładach uwzględniono składkę zdrowotną dla roku 2023, która jednak nie zaburzy obrazu opłacalności form opodatkowania. Jak wypadnie wspólne rozliczenie małżonków na tle innych form opodatkowania?
Roczne rozliczenia małżonków:
- suma dochodów po pomniejszeniu o ZUS społeczne i PIT-4R -> 106.752 zł,
- podstawa opodatkowania -> 53.376 zł,
- roczny należny podatek -> 53.376 zł x 12% = 6.405,12 zł
- roczny należny podatek pomniejszony o kwotę wolną 6.405,12 zł – 3.600 zł = 2.805,12 zł,
- roczny podatek należny przypadający na obu małżonków -> 2.805 zł x 2 = 5.610,24 zł.
- potrącenie od obliczonego podatku pobranego PIT-4R od wynagrodzenia -> 5.610 zł – 2.256 zł = 3.354 zł
- po potrąceniach małżonków pozostaje zysk w wysokości 49.955 zł.
Należy podkreślić, iż obciążenie podatkowo-składkowe po stronie przedsiębiorcy wyniosło zaledwie -> 2.805 zł + 5.218 zł = 8.023 zł. Składki ZUS społeczne przedsiębiorcy znajdują się już w kosztach firmowych.
Gdyby małżonkowie rozliczali się odrębnie a małżonek – przedsiębiorca stosowałby:
- ryczałt (według stawki 12%) wówczas obciążenia podatkowo-składowe (NFZ) z działalności gospodarczej wyniosłyby: 25.219 zł a zysk na rękę wyniósłby: 32.759 zł,
- skalę podatkową wówczas obciążenia podatkowo-składowe (NFZ) z działalności gospodarczej wyniosłyby: 8.575 zł a zysk na rękę wyniósłby: 49.403 zł,
- podatek liniowy wówczas obciążenia podatkowo-składowe (NFZ) z działalności gospodarczej wyniosłyby: 14.069 zł a zysk na rękę wyniósłby: 43.909 zł.
Natomiast małżonek po odrębnym rozliczeniu rocznym z umowy o pracę miałby nadpłatę podatku w wysokości zaledwie 3 zł. W tej sytuacji wspólne rozliczenia okazało się najkorzystniejszą opcją dla obojga małżonków.
Przykład 2
Przedsiębiorca prowadzi działalność polegającą na sprzedaży usług pośrednictwa handlowego. Podatnik w zeszłym roku pozostawał w związku małżeńskim. Podatnik stosuje formę opodatkowania dochodów z prowadzonej działalności - skalę podatkową. Małżonka pracuje na umowę o pracę o miesięcznym wynagrodzeniu – 1.500 zł brutto, rocznie – 18.000 zł brutto, roczne KUP pracownicze – 3.000 zł, roczne składki ZUS społeczne do odliczenia – 2.468 zł, roczny PIT-4R od wypłaconego wynagrodzenia – 0 zł.
Przychody z działalności w roku 2023 wyniosły - 160.000 zł, koszty wraz z składkami ZUS społecznymi wyniosły 57.022 zł (pełny ZUS).
Jak wypadnie wspólne rozliczenie małżonków na tle innych form opodatkowania?
Roczne rozliczenia małżonków:
- suma dochodów po pomniejszeniu o ZUS społeczne i PIT-4R -> 115.510 zł,
- podstawa opodatkowania -> 57.755 zł,
- roczny należny podatek -> 57.755 zł x 12% = 6.930,60 zł
- roczny należny podatek pomniejszony o kwotę wolną 6.930,60 zł – 3.600 zł = 3.330,60 zł,
- roczny podatek należny przypadający na obu małżonków -> 3.330,60 zł x 2 = 6.661 zł.
- potrącenie od obliczonego podatku pobranego PIT-4R od wynagrodzenia -> 6.661 zł – 0 zł = 6.661 zł
- po potrąceniach małżonków pozostaje zysk w wysokości 90.379 zł.
Należy podkreślić, iż obciążenie podatkowo-składkowe po stronie przedsiębiorcy wyniosło zaledwie -> 3.331 zł + 9.268 zł = 12.599 zł. Składki ZUS społeczne przedsiębiorcy znajdują się już w kosztach firmowych.
Gdyby małżonkowie rozliczali się odrębnie a małżonek – przedsiębiorca stosowałby:
- ryczałt (według stawki 8,5%) wówczas obciążenia podatkowo-składowe (NFZ) z działalności gospodarczej wyniosłyby: 20.907 zł a zysk na rękę wyniósłby: 82.071 zł,
- skalę podatkową wówczas obciążenia podatkowo-składowe (NFZ) z działalności gospodarczej wyniosłyby: 18.025 zł a zysk na rękę wyniósłby: 84.953 zł,
- podatek liniowy wówczas obciążenia podatkowo-składowe (NFZ) z działalności gospodarczej wyniosłyby: 23.653 zł a zysk na rękę wyniósłby: 79.325 zł.
Natomiast małżonek po odrębnym rozliczeniu rocznym z umowy o pracę miałby podatek należny w wysokości 0 zł.
W tej sytuacji wspólne rozliczenia okazało się najkorzystniejszą opcją dla obojga małżonków
Autor:
Krzysztof Ulicki
