Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą muszą brać pod uwagę możliwość upadłości swojej firmy. Rynek rządzi się bowiem na ogół swoimi prawami, a jednym z nich jest tymczasowa niewypłacalność swoich zobowiązań. Z sytuacją taką przedsiębiorcy mają do czynienia bardzo często i nie jest ona niczym nadzwyczajnym w aktualnej rzeczywistości gospodarczej. Niekiedy jednak taka upadłość może być związana z poważnymi problemami, z którymi dane przedsiębiorstwo boryka się już od dłuższego czasu. W takim wypadku dobrze jest orientować się w sposobach postępowania w tej trudnej sytuacji, aby wiedzieć, jaki jest najlepszy moment na ogłoszenie definitywnej upadłości firmy.
Prawo do ogłoszenia upadłości
Wszelkie kwestie związane z upadłością firm zostały uregulowane w poszczególnych przepisach ustawy z 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze. W oparciu o wspomniany akt wskazuje się na podstawę prawną ogłaszania upadłości oraz jak powinien wyglądać przebieg postępowania upadłościowego. Oprócz tego określa się również konsekwencje, które niesie za sobą fakt upadłości przedsiębiorstwa.
Prawem do ogłoszenia upadłości objęte są duże firmy oraz jednoosobowe działalności gospodarcze. Ponadto rozciąga się ono także na spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Dotyczy ono również wspólników spółek partnerskich oraz wspólników osobowych spółek handlowych, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swym majątkiem.
Termin ogłoszenia upadłości
Z reguły upadłość przedsiębiorstwa ogłasza się wówczas, gdy firma jest niewypłacalna. Nie zawsze jednak w praktyce niemożność spłacenia w terminie wszystkich swoich zobowiązań finansowych skutkuje ogłoszeniem upadłości. W tym względzie bierze się bowiem pod uwagę powody niewypłacalności, a także rodzaj prowadzonej działalności. Nie ma zasadniczo potrzeby decydować się na aż tak radykalny krok wówczas, gdy niewypłacalność ma jedynie charakter doraźny, spowodowany na przykład nieterminową spłatą zobowiązań przez klientów. Warto jednak na bieżąco monitorować sytuację finansową przedsiębiorstwa, pojawienie się bowiem niewypłacalności długoterminowej stanowi bardzo poważną przesłankę przemawiającą za koniecznością ogłoszenia upadłości. W takim wypadku zachodzi bowiem duże prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, że ewentualny brak ogłoszenia upadłości może mieć dużo poważniejsze skutki niż faktyczne praktyczne przeprowadzenie tej procedury. Każdą taką sytuację należy jednak rozpatrywać indywidualnie.
Składanie wniosku o ogłoszenie upadłości
Jeśli przedsiębiorca decyduje się na ogłoszenie upadłości, musi wszcząć postępowanie upadłościowe. Zostaje ono zainicjowane poprzez złożenie stosownego wniosku w wydziale gospodarczym odpowiedniego sądu rejonowego, właściwego dla miejsca, gdzie dany podmiot gospodarczy ma swoją siedzibę. Do złożenia formularza uprawniony jest zarówno sam dłużnik, jak i wszyscy jego wierzyciele z osobna. Termin na złożenie takiego wniosku upływa w ciągu 14 dni od zaistnienia przesłanek wskazujących na konieczność ogłoszenia procedury upadłościowej. Formularz należy przygotować zgodnie z ogólnie przyjętym wzorem. Trzeba w nim zatem zawrzeć przede wszystkim podstawowe dane o dłużniku, wyszczególniając nazwę firmy, adres jej siedziby, imiona i nazwiska właściciela lub właścicieli.
W przypadku spółek należy wskazać na jej reprezentantów i ustanowionych likwidatorów oraz adresy zamieszkania tych wspólników, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki bez żadnych ograniczeń. Ponadto trzeba określić miejsce funkcjonowania przedsiębiorstwa lub inne miejsce, gdzie przechowywany jest majątek dłużnika. Należy także uzasadnić wniosek, wyjaśniając powody jego złożenia poprzez opis okoliczności temu towarzyszących. Należy także we wniosku podać informację o tym, jakiemu prawu (polskiemu czy zagranicznemu) podlega dłużnik, jeśli chodzi o systemy płatności i systemy rozrachunku papierów wartościowych.
Ostatnia obowiązkowa informacja dotyczy statusu dłużnika jako spółki publicznej. Bezwzględnie konieczne jest także złożenie przez dłużnika pisemnego oświadczenia odnoszącego się do prawdziwości zawartych we wniosku danych. W przypadku wniosków składanych przez samego dłużnika musi on określić, czy wnioskuje o upadłość z zastosowaniem tzw. układu naprawczego, czy też o upadłość dotyczącą likwidacji majątku.
Skutki ogłoszenia upadłości
W trakcie postępowania sądowego wobec dłużnika wymaga się od niego, aby wywiązywał się on ze wszelkich swoich zobowiązań o charakterze publicznoprawnym, takich jak płacenie podatku czy też opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i emerytalne. Może on także kontynuować swoją działalność, respektując jednak wszelkie ograniczenia, wynikające z faktu zabezpieczenia jego majątku na poczet spłaty zobowiązań finansowych względem wierzycieli. Sąd ma prawo do odrzucenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Dzieje się tak wtedy, gdy majątek dłużnika jest za mały do zaspokojenia roszczeń wierzycieli.
Autor: Łukasz Stachurski
