Pracownicze Programy Emerytalne oraz Pracownicze Plany Kapitałowe są rozwiązaniami emerytalnymi ukierunkowanymi na oszczędzanie środków pieniężnych na przyszłość. Zebrane w ich ramach środki można uzyskać do swojej dyspozycji dopiero po osiągnięciu pewnego wieku. Zasadniczo idea funkcjonowania obu programów bazuje na podobnych założeniach, mają one też ten sam cel. W praktyce wprowadza się je też w podobny sposób w firmach. Dlatego też w większości przedsiębiorstw, gdzie funkcjonują już PPE, zrezygnowano ze wdrażania PPK. Warto jednak zastanowić się, które z tych rozwiązań jest lepsze dla pracowników.
Czym są Pracownicze Programy Emerytalne?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Pracownicze Programy Emerytalne są programem oszczędnościowym, w którym zainteresowane osoby mogą uczestniczyć dobrowolnie. Aby przystąpić do PPE, trzeba spełnić przynajmniej jeden z czterech warunków, którymi są: zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę, mianowanie, powołanie, wybór lub spółdzielczą umowę o pracę; zatrudnienie na bazie umowy dotyczącej powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną; członkostwo w spółdzielni kółek rolniczych lub w rolniczej spółdzielni produkcyjnej; członkostwo w radzie nadzorczej, wykonywanie pracy nakładczej lub zatrudnienia na umowie agencyjnej, lub umowie-zlecenie. Podstawową składkę w maksymalnym wymiarze 7% pensji pracowniczej wpłaca pracodawca, pracownik może natomiast wpłacić dodatkowe pieniądze o łącznej wartości ok. 21,5 tys. zł w skali roku. Nie ma możliwości dokonywania wpłat pochodzących z budżetu państwa. Wpłacone środki są zwolnione z konieczności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
Prawo do wypłaty zgromadzonych w ramach PPE środków dotyczy tych osób, które ukończyły 60 lub 55 rok życia i uzyskały uprawnienia do świadczeń emerytalnych. Wcześniej można starać się o przelanie pieniędzy na konto osobiste jedynie wówczas, gdy PPE zostanie zlikwidowany (trzeba wtedy uiścić podatek dochodowy oraz przekazać na ZUS 30% środków z PPE). Wówczas można przekazać pieniądze do innego PPE lub wpłacić na Indywidualne Konto Emerytalne. Beneficjenci programu mogą wypłacić wszystkie środki jednorazowo lub pobierać je w ratach w określonej wysokości.
Pieniądze zgromadzone na PPE podlegają dziedziczeniu. W przypadku śmierci pracownika mogą zostać przekazane upoważnionym do tego przez niego osobom lub spadkobiercom majątku osoby zmarłej (mogą one trafić na ich IKE). Nie trzeba opłacać podatku od spadków i darowizn, ani od zysków.
Pracownicze Planu Kapitałowe – co to takiego?
PPK są stosunkowo nowym programem oszczędnościowym regulowanym w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z dnia 4 października 2018 roku. Obowiązkowo powinny je wprowadzić wszystkie podmioty gospodarcze, które zatrudniają pracowników. Zobowiązaniem tym od 1 lipca 2019 roku objęto firmy zatrudniające co najmniej 250 osób, od 1 stycznia 2020 roku przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 50 osób, od 1 lipca 2020 roku podmioty zatrudniające przynajmniej 20 osób, a od 2021 roku do nowych regulacji w tej kwestii muszą się dostosować również inne organizacje zatrudniające pracowników, a także jednostki sektora finansów publicznych. Jeśli w danej firmie funkcjonuje już PPE, do którego przystąpiło przynajmniej 25% pracowników, a finansowana przez pracodawcę składka wynosi co najmniej 3,5% pensji pracowniczej, wówczas nie ma obowiązku przystępowania do PPK. Wśród osób uprawnionych do dołączenia do programu wymienia się pracowników zatrudnionych na umowie o pracę, agencyjnej lub zlecenie, wykonawców pracy nakładczej, członków rad nadzorczych oraz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych. Automatycznie do programu zostają zapisane osoby pomiędzy 18 a 55 rokiem życia. Starsi pracownicy – jeśli chcą uczestniczyć w PPK – muszą złożyć stosowny wniosek. Udział w programie jest dobrowolny.
Pracodawca wpłaca obowiązkową składkę w wysokości 1,5% wynagrodzenia pracownika (maksymalnie składka dodatkowa może wynosić 2,5%). Pracownik obowiązkowo wpłaca 2% swojej pensji, a dodatkowo może jeszcze wpłacić kolejne 2%. Na wysokość wpłat dodatkowych wpływa staż pracy, zbiorowe układy pracy albo regulaminy wynagrodzeń. Budżet państwa przeznacza na każdego pracownika składkę powitalną w wysokości 250 zł oraz roczną składkę w kwocie 240 zł.
Uczestnicy, którzy ukończyli 60 rok życia mogą wypłacić całość zebranych środków w 120 miesięcznych ratach, 75% środków w 120 miesięcznych ratach albo 25% w całości lub w ratach. Przed ukończeniem 60 lat jest to możliwe w przypadku choroby uczestnika albo jego najbliższej rodziny lub też z przeznaczeniem na zakup nieruchomości. Środki zgromadzone w PPK można dziedziczyć. Połowa oszczędności zostaje przekazana małżonkowi, a reszta innym osobom uprawnionym.
Co lepiej wybrać?
Warto wiedzieć, że PPE w przeciwieństwie do PPK są nieobowiązkowe dla pracodawców. Pracownicy do tych programów mogą przystąpić dobrowolnie. W PPE mogą się włączyć tylko osoby na etacie, a w PPK także inne osoby pracujące na umowach, od których są odprowadzane składki ZUS. PPE są wpłacane w całości przez przedsiębiorcę, a środki można wybrać jednorazowo lub w ratach i przeznaczyć na dowolny cel. W PPK środki pochodzą od pracownika, pracodawcy oraz z budżetu państwa. Zasady wypłaty tych pieniędzy oraz cel są ściśle sprecyzowane. To, na które rozwiązanie pracownik się zdecyduje, zależy od jego indywidualnych potrzeb i oczekiwań.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
