Zawieszenie działalności przez przedsiębiorcę

Zdarzyć może się sytuacja, gdy przedsiębiorca chce lub musi okresowo zawiesić prowadzenie swojej firmy. Przepisy dopuszczają taką możliwość przy spełnieniu określonych warunków. Zaprzestanie prowadzenia firmy/przedsiębiorstwa dotyczyć może zarówno spółek osobowych, handlowych jak i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek.

Zawieszenie działalności gospodarczej lub spółki oznacza, że podmiot nie może prowadzić działalności i nie może osiągać przychodów w tym okresie. Zawieszenie działalności uregulowane jest ustawą z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorcy a przepisy normujące zawarte są w art. 22 do 26.

Zgodnie z zapisami ustawy w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może w szczególności:

• wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
• przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
• zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
• osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarcze.

Jak okresowo zawiesić firmę?

Dla spółek i przedsiębiorców zarejestrowanych w CEiDG proces zawieszenia odbywa się poprzez złożenie wniosku o zmianę wpisu. Podstawą jest art. 18 ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.

Właściwym dla jednoosobowych działalności będzie CEiDG-1. Informacja na podstawie złożonego wniosku zostanie z urzędu przekazana do ZUS, GUS oraz właściwego naczelnika US. Natomiast działalność prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych wymaga w pierwszej kolejności samodzielnego zgłoszenia takiej informacji do GUS, następnie należy złożyć informację do urzędu skarbowego korzystając z deklaracji NIP-2. W ostatnim kroku po dokonaniu wcześniejszych formalności składa się wniosek do CEIDG. Przepisy o zawieszeniu spółki zawarte są w art. 20c, 20d, 22a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Spółki wpisane do KRS zawieszenie działalności dokonują poprzez złożenie wniosku KRS-Z62. Do wniosku należy dołączyć wcześniej podjętą uchwałę zarządu lub wspólników (zależnie od formy reprezentowania spółki). Informacje o zawieszeniu są przekazywane z KRS do ZUS, GUS i Krajowej Ewidencji Podatników.

Na jaki okres można zawiesić przedsiębiorstwo/spółkę?

W przypadku podmiotów zarejestrowanych w CEiDG okres zawieszenia może być dowolny (także czas nieokreślony) jednak nie krótszy niż 30 dni. W złożonym wniosku można podać termin wsteczny lub przyszły zawieszenia działalności. Może być on zatem różny od dnia złożenia wniosku. Podmioty zarejestrowane w KRS mogą zawiesić funkcjonowanie na okres nie krótszy niż 30 dni i nie dłuższy niż 24 miesiące. Zawieszenie rozpoczyna się w dniu wskazanym we wniosku jednak nie może być to dzień wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.

W obu przypadkach ważne jest, aby podmiot nie zatrudniał pracowników na:

-umowy o pracę,

-na zasadzie wyboru, powołania, mianowania,

-spółdzielczej umowy o pracę.

Warunek ten nie dotyczy umów zleceń albo umów o dzieło.

Czy należy wpłacać zaliczki na podatek dochodowy w czasie zawieszenia działalności?

Niewątpliwą korzyścią zawieszenia prowadzenia działalności czy to w formie spółki osobowej, handlowej, czy też jednoosobowej działalności gospodarczej jest brak obowiązku zapłaty zaliczek na podatek dochodowy w tym okresie.

Zatem za okres zawieszenia działalności zwolnieni są z obowiązku naliczania i zapłaty zaliczek są:

• osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (PIT, ryczał)
• wspólnicy spółek osobowych: jawnej, partnerskiej i komandytowej (PIT lub CIT),
• spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne oraz spółki komandytowe (CIT).

Zwrócić należy jednak uwagę na sytuację, gdy np. wspólnicy spółki osobowej osiągają przychody z innych jeszcze źródeł poza zawieszoną działalnością. W takim wypadku nie będą uwzględniali w swoim rozliczeniu przychodów z tej firmy, będą musieli jednak obliczyć i wpłacić zaliczkę od przychodów innych źródeł. Zawieszenie działalności nie zwalnia natomiast z obowiązku złożenia rocznej deklaracji. Należy złożyć je w ustawowych terminach. W przypadku spółek rozliczających się na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych informacje o zawieszeniu funkcjonowania spółki zamieszcza się w informacjach dodatkowych deklaracji CIT-8.

Zawieszenie działalności a podatek VAT

Z art.99 ust 7a ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji w okresie zawieszenia działalności. Ponieważ dotyczy to jednak pełnych okresów (miesięcznych, kwartalnych) to w przypadku zawieszenia firmy w trakcie okresu rozliczeniowego za ten właśnie okres deklarację należy złożyć w ustawowym terminie. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej zasady.

Zwolnienie nie dotyczy:

• podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
• podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem (np. obowiązek rozliczenia podatku należnego i naliczonego od importu w przypadku odwrotnego obciążenia),
• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego (np. w związku ze sprzedażą środków trwałych)

Powyższy przepis zwalnia podatnika z obowiązku składania deklaracji w zadeklarowanych okresach. Nie pozbawia jednak możliwości złożenia takiej deklaracji w sytuacji, gdy firma ponosi stałe koszty związane z jej funkcjonowaniem i otrzymuje faktury zawierające podatek VAT naliczony.  Gdy przedsiębiorca otrzymuje np. faktury za energie ma prawo złożyć deklarację w odpowiednim okresie, w której to rozliczy podatek naliczony z takiej faktury.

Obciążenia z tytułu ZUS a zawieszenie działalności

Dla przedsiębiorców zarejestrowanych w CEiDG złożenie właściwego wniosku powoduje automatyczne zawieszenie obowiązku opłacania składek. Jeżeli zawieszenie ma miejsce za pełny miesiąc to składek nie opłaca się w ogóle. W przypadku zawieszenia działalności w trakcie miesiąca składki społeczne opłaca się w wartości proporcjonalniej do okresu zawieszenia natomiast składkę zdrowotną w pełnej wysokości za miesiąc w trakcie, którego nastąpiło zawieszenie.

Konsekwencja braku opłacania składek jednak jest fakt niepodleganiu również ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zatem w tym okresie przedsiębiorca nie może korzystać z opieki medycznej w ramach. Możliwe jest zgłoszenie się bezpośrednio do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Autor:

Beata Tęgowska