Polscy przedsiębiorcy od wielu już lat postulowali konieczność wprowadzenia różnych zmian prawnych, mających na celu ułatwienie prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Ostatecznie nowe rozwiązania prawne zostały wdrożone wraz z początkiem 2019 roku, przy czym większość z nich znalazła się w ramach tzw. Konstytucji dla biznesu. Wiele z tych przepisów dotyczy zmian w zakresie wyliczania składek ZUS obowiązujących przedsiębiorców. Warto zatem dowiedzieć się, na czym polegają te zmiany oraz jaka jest ich zasadnicza istota.
Kto najbardziej skorzysta na nowych regulacjach prawnych?
Nowe rozwiązania prawne zostały stworzone z myślą o właścicielach mikro-firm oraz małych przedsiębiorstw, którzy często nie byli w stanie opłacić z uzyskiwanych dochodów firmowych całości składek na ubezpieczenia zdrowotne oraz społeczne. Począwszy od stycznia 2019 roku, wysokość składek obowiązkowych na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest jednak od realnej wysokości dochodów firmowych uzyskanych w 2018 roku. Z nowych przepisów mogą skorzystać przedsiębiorcy, których łączny przychód w 2018 roku nie przekroczył 30-krotności minimalnego miesięcznego wynagrodzenia w tym roku, oszacowanego na 2100 zł. W sumie kwotę uprawniającą do skorzystania z nowego sposobu ustalania wysokości składek ZUS-owskich ustalono na 63 tys. zł.
Co trzeba zrobić, aby skorzystać z nowych rozwiązań prawnych?
Jeśli przedsiębiorca jest zainteresowany opłacaniem składek ZUS od przychodu i spełnia wszelkie wymogi finansowe ku temu, aby otrzymać prawo do skorzystania z nowych rozwiązań prawnych, musiał złożyć stosowną deklarację do ZUS w nieprzekraczalnym terminie do 8 stycznia 2019 roku. Zasady te obowiązywały w równym stopniu przedsiębiorców opłacających aktualnie normalne składki ZUS, jak i tych, którzy z uwagi na pracę na etacie w innej firmie do tej pory opłacali jedynie składki zdrowotne. Tylko osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, którym dwuletni okres opłacania preferencyjnych składek ZUS-owskich mija w ciągu roku, chęć skorzystania z możliwości opłacania ZUS od realnie osiąganego przychodu mogą zadeklarować w terminie 7 dni od upływu czasu na opłacanie preferencyjnych składek. Co istotne, składki ZUS od przychodu można opłacać tylko od ubezpieczeń, żadnym zmianom nie uległy natomiast zasady obliczania wysokości składek zdrowotnych.
Nowymi rozwiązaniami prawnymi nie zostali objęci także przedsiębiorcy, którzy równolegle korzystali ze sprzedaży zwolnionej z podatku VAT oraz z możliwości rozliczania się z urzędem skarbowym przy zastosowaniu karty podatkowej. ZUS od przychodu mogą opłacać ponadto osoby, które w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły firmę przez co najmniej dwa miesiące, nie wykonując przy tym żadnych usług na rzecz swojego byłego pracodawcy.
Zasady obliczania składek zgodnie z nowymi uregulowaniami prawnymi
Reguły obliczania wysokości składek od przychodu są dosyć skomplikowane. Zwykle, aby ustalić dokładnie podstawę wspomnianych składek, należy określić z jednej strony wysokość przeciętnego miesięcznego przychodu, a z drugiej współczynnika na dany rok kalendarzowy. Tę pierwszą wartość oblicza się poprzez podzielenie przez siebie całkowitego rocznego przychodu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę prowadzenia danej działalności w tym roku, a następnie pomnożenie uzyskanej kwoty przez 30. Z kolei współczynnik na dany rok kalendarzowy z reguły przyjmuje wartość ilorazu prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy oraz minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku, pomnożonego przez 0,24. Obie uzyskane w ten sposób wartości mnoży się przez siebie, otrzymując ostatecznie wysokość podstawy obliczania składek ZUS.
O czym jeszcze należy pamiętać przy opłacaniu składek ZUS od przychodu?
Okres możliwości korzystania z opłacania składek ZUS od przychodu nie jest nieograniczony. Ustawodawca bowiem przyjął, że z tego prawa można korzystać nieprzerwanie jedynie w okresie 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy istnienia w firmy. W praktyce oznacza to, że ZUS od przychodu można opłacać jedynie przez trzy lata w ciągu 5 lat prowadzenia działalności, w trakcie pozostałych dwóch lat obowiązuje natomiast normalna, podwyższona wysokość składek. Dopiero po upływie wspomnianych dwóch lat można po raz kolejny starać się o ponowne opłacanie składek ZUS od przychodu.
Jeśli natomiast chodzi o konieczność opłacania przez przedsiębiorcę składek na Fundusz Pracy, jest ona uzależniona od wysokości podstawy składek w relacji do wysokości minimalnego wynagrodzenia. W przypadku niższej wysokości podstawy składek przedsiębiorca nie musi płacić wspomnianych składek, jeśli jednak wysokość tej podstawy będzie wyższa od minimalnego wynagrodzenia lub jemu równa, należy opłacić te składki. Warto w tym miejscu nadmienić, że w 2019 roku wysokość minimalnego wynagrodzenia osiągnęła poziom 2250 zł.
