Naliczenie składek społecznych dla zleceniobiorcy uzależnione jest od kilku czynników.
Jeśli dana osoba zawarła jedną umowę zlecenie, czyli jest to jedyne źródło przychodów podlega z tego tytułu obowiązkowym składkom społecznym (emerytalnej i rentowej) i zdrowotnym.
Jeśli zleceniobiorca ma inny tytuł do ubezpieczenia, np. inną umowę zlecenie czy umowę o pracę i wynagrodzenie z tego tytułu jest nie niższe niż aktualne najniższe wynagrodzenie, nie musi opłacać składki emerytalnej i rentowej natomiast nadal obowiązkowa jest składka zdrowotna.
Możliwa jest także sytuacja, że zleceniobiorca jest uczniem lub studentem co także skutkuje brakiem obowiązku naliczenia składek ZUS. W tym wypadku zarówno społecznych jak i zdrowotnej.
A co w sytuacji, gdy w ciągu danego miesiąca zmieni się status zleceniobiorcy?
W sytuacji gdy zleceniobiorca, dla którego naliczane były i odprowadzane składki emerytalne i rentowe, w trakcie miesiąca przedstawi informację, że zawarł umowę o pracę z innym pracodawcą składki społeczne przestają być dla niego obowiązkowe. Takiego pracownika należy wyrejestrować w ZUS na druku ZWUA i ponownie zarejestrować go z właściwą datą, tym razem na druku ZZA.
Jednocześnie w danym miesiącu przygotowane powinny być dwa rachunki do umowy zlecenie, z których jeden wystawiony zostanie dla umowy obowiązującej w pierwszej część miesiąca i będą w nim wykazane składki społeczne, drugi natomiast za pozostałą część miesiąca z naliczeniem tylko składki zdrowotnej.
W deklaracji za dany okres przygotowanej w Systim taki zleceniobiorca wykazany będzie w jednej pozycji raportu DRA RCA z kodem 0411xx.
Do raportu pobrane zostaną odpowiednie podstawy naliczeń składek tj. dla społecznych z jednego rachunku dla składki zdrowotnej z obu rachunków.